Atoomwaakhond: schade aan kerncentrale Zaporizja, veiligheidszone nodig

VN-atoomwaakhond IAEA zegt dat er dringend maatregelen nodig zijn om een nucleair ongeluk bij kerncentrale Zaporizja te voorkomen. Zo'n ongeluk kan worden veroorzaakt als de centrale, die in door Rusland bezet gebied in Oekraïne ligt, beschadigd raakt door wapens. De IAEA-delegatie heeft al schade geconstateerd, ook dicht bij de reactoren.

Zo is er schade aan het gebouw voor kernbrandstof en aan de opslagfaciliteit voor vast radioactief afval, schrijft de atoomwaakhond in een rapport. Ook is het gebouw met het centrale alarmstation beschadigd.

Verder heeft het IAEA Russische militairen, voertuigen en materieel gezien op meerdere plaatsen. Het IAEA zegt dat er hoognodig een nucleaire veiligheidszone moet komen en dat het klaar is om te beginnen met een overleg hierover. De Verenigde Naties pleiten er al tijden voor om het gebied te demilitariseren.

'Constante hoge stress en druk'

Een nucleair ongeluk kan potentieel ernstige straling veroorzaken die zeer schadelijk is voor de gezondheid van mensen in Oekraïne en daarbuiten, schrijft het IAEA. Het team kwam vorige week aan, met naar eigen zeggen als doel om een kernongeluk te voorkomen.

Ook wijst het IAEA erop dat Oekraïense medewerkers van de kerncentrale onder "constante hoge stress en druk" werken, zeker gezien het beperkt beschikbare personeel. "Dit is niet houdbaar en kan leiden tot meer menselijke fouten met implicaties voor de nucleaire veiligheid."

Geen acute noodsituatie

"Dit rapport bevestigt dat de situatie rond de kerncentrale zorgelijk is", zegt Mark van Bourgondiën van de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS). "Maar het bevestigt ook dat er geen sprake is van een acute noodsituatie en dat die er ook niet is geweest."

Er is namelijk geen activering van het veiligheidssysteem nodig geweest. Dat veiligheidssysteem is ook niet beschadigd. "Maar zolang de strijd voortduurt, blijft dat risico bestaan."