Inspectie: kerncentrale Zaporizja geeft alleen nog stroom via noodkabel
De beschoten kerncentrale Zaporizja in Oekraïne is alleen nog met een reservekabel aangesloten op het stroomnetwerk. Atoomwaakhond IAEA meldt dat de connectie met de laatste hoofdaansluiting is verloren. Via de noodkabel levert de centrale nog wel stroom aan het landelijke netwerk.
De Russische autoriteiten zeiden eerder vandaag dat er vanwege "technische problemen" geen stroom meer wordt geleverd aan gebieden die onder Oekraïense controle staan. Maar het IAEA-inspectieteam kreeg ter plekke van het Oekraïense personeel in de kerncentrale te horen dat er nog wel stroom wordt geleverd, maar dan via een reservekabel.
In de verklaring van het VN-atoomagentschap staat niets over de oorzaak van het probleem. Wel meldt het IAEA dat de connectie met drie van de vier 750kv-stroomkabels al eerder in de oorlog verloren is gegaan. Er is geen inschatting gegeven wanneer het probleem met de laatste kabel is opgelost.
Schade aan opslaglocatie radioactief afval
Het team van internationale atoomexperts benadrukt hoe fragiel de veiligheidssituatie is op het nucleaire complex. Tot vlak voor de aankomst van de inspecteurs, deze week donderdag, waren er dagelijks artilleriebeschietingen. Het Oekraïense personeel wordt gedwongen door de Russische bezetters om de centrale draaiende te houden.
Er is schade aan opslagplekken voor radioactief afval op het terrein, schrijft het IAEA in de nieuwste update over de missie. Ook hebben een trainingscomplex en een ander bijgebouw averij opgelopen.
De inspecteurs geven geen nadere details over de schade, en zeggen ook niets over de oorzaak. Er moet eerst nog meer onderzoek worden verricht, meldt het IAEA. Begin volgende week komt het VN-atoomagentschap met een eerste rapport over zijn bevindingen in de kerncentrale.
De kerncentrale leverde voor de oorlog ongeveer een vijfde van alle energie voor Oekraïne. In deze video uit maart kom je meer te weten over het belang van de centrale:
Overigens zullen de experts geen antwoord geven op de vraag wie er verantwoordelijk is voor de beschietingen. Hun taak is om de werksituatie, de veiligheid en algehele status ter plekke in kaart te brengen. Ook na de huidige missie blijven twee inspecteurs achter op het nucleaire complex om de situatie te monitoren.
Al vaker tijdelijk afgesloten van stroomnetwerk
Het is de afgelopen maand zeker twee keer eerder gebeurd dat de verbinding met de laatste grote stroomkabel tijdelijk wegviel. Op 25 augustus gebeurde dat als gevolg van een brand bij een kolencentrale op het nucleaire complex. Volgens Oekraïne was die brand het gevolg van beschietingen door Rusland.
Kiev en Moskou beschuldigen elkaar al weken van de beschietingen bij de grootste kerncentrale van Europa. Oekraïne stelt dat Russische troepen vanaf het nucleaire complex en het dorp ernaast, Enerhodar, nabijgelegen steden onder vuur neemt. Op satellietfoto's is te zien dat Rusland tanks en andere pantservoertuigen vlak bij de reactoren had opgesteld.
Rusland beweert dat dit nodig is om het complex te verdedigen. Het Kremlin zegt dat Oekraïense troepen de centrale regelmatig beschieten. Maar volgens Oekraïne zet Rusland zulke beschietingen in scene om Kiev in een kwaad daglicht te stellen.
Kremlin: Oekraïne probeert centrale te heroveren
De aantijgingen van het Kremlin over Oekraïense acties bij de centrale worden steeds extremer. Zo zegt Moskou nu dat in de nacht van vrijdag op zaterdag opnieuw vergeefs geprobeerd is het complex te heroveren op Russische troepen. Het Kremlin spreekt van tientallen boten met Oekraïense militairen en buitenlandse huurlingen die via het water het complex aanvielen.
