Steeds meer bedrijven opgeheven, vooral zzp'ers stopten ermee

In de eerste zes maanden van dit jaar zijn er 76.000 bedrijven opgeheven, het hoogste aantal sinds 2007 - het jaar dat het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) begon met meten. Vooral zzp'ers stopten ermee. Het aantal faillissementen is ook iets toegenomen, maar blijft volgens het CBS "historisch laag".

De afgelopen 2,5 jaar was het aantal faillissementen zeer laag. Een belangrijke oorzaak hiervan was de coronasteun, die veel bedrijven op de been heeft gehouden. Zo hebben bedrijven gezamenlijk voor meer dan 18 miljard euro aan belastinguitstel gekregen. De verwachting van de KvK van afgelopen april dat het aantal faillissementen flink zou gaan toenemen, is dus nog niet uitgekomen.

"We kijken al twee jaar met verbazing naar deze cijfers", zegt CBS-econoom Marjolijn Jaarsma. "De faillissementen blijven laag, maar dit eerste half jaar hebben toch veel ondernemers gedacht: ik trek de stekker eruit. Je zou het bijna vergeten, maar begin dit jaar was er nog een lockdown en in die maanden werd ook de bedrijfssteun afgebouwd."

'Stop tijdig'

De Kamer van Koophandel (KvK) deed in de eerste coronazomer in 2020 al een oproep aan ondernemers om tijdig te stoppen. "Neem het voortbestaan van de onderneming kritisch onder de loep, juist vóór het moment dat er schulden worden aangegaan", zei de KvK toentertijd.

"Het lijkt erop alsof bedrijven daar gehoor aan hebben gegeven," zegt Jaarsma. "Ook wij hadden verwacht dat het aantal faillissementen zou oplopen, maar het gaat echt om een fractie van de hoeveelheid opheffingen. Bedrijven hebben het dus niet op een faillissement aan laten komen."

Eenmanszaken

Ongeveer vier van de vijf gestopte bedrijven waren van een zelfstanding ondernemer. "We zien altijd veel dynamiek bij zzp'ers", zegt Jaarsma. "Denk aan coaches, fysio's en schoonheidsspecialisten, van wie er veel beginnen maar ook veel weer stoppen." Een andere mogelijke verklaring is volgens de econoom dat vanwege de krapte op de arbeidsmarkt meer mensen hun eenmanszaak beëindigen om in dienst te gaan bij een werkgever.

Vooral webwinkels hielden ermee op: bijna 7000. Maar ook daar ziet het CBS al langer veel starters en stoppers. Het aantal gestopte restaurants is wel duidelijk toegenomen. Volgens Jaarsma is dat te wijten aan de lockdowns en de moeite die het kost om personeel aan te trekken en vast te houden.

Er worden overigens nog wel altijd meer bedrijven opgericht dan opgeheven in Nederland. Daardoor zijn in 2012 - na de financiële crisis - nog altijd relatief gezien de meeste bedrijven gestopt: 5 procent. Dit jaar is 3,6 procent van alle bedrijven ermee opgehouden.