Meer geld, meer troepen, meer landen: NAVO groeit op alle fronten

• Aïda Brands

  redacteur Brussel

De NAVO gaat de komende tijd flink groeien. De budgetten gaan omhoog, het aantal militairen neemt toe en er komen twee nieuwe lidstaten bij. Tijdens de NAVO-top in Madrid die vanmiddag wordt afgerond, zijn de lidstaten erin geslaagd een aantal belangrijke besluiten te nemen.

Nog voordat de top officieel begonnen was, hief Turkije de blokkade tegen de toetreding van Finland en Zweden op. Daarnaast maakte NAVO-topman Jens Stoltenberg bekend dat de snellereactiemacht zal groeien van 40.000 naar 300.000.

Meer, meer, meer

Ook de NAVO als organisatie zal groeien. De landen gaan niet alleen hun eigen defensiebudget verhogen, maar ook meer bijdragen aan het gemeenschappelijke NAVO-budget. De bedoeling is dat het huidige budget van zo'n 2,5 miljard per jaar tegen 2030 ongeveer zal zijn verdubbeld. Dit bedrag zal worden verdeeld onder alle NAVO-landen.

Ook hebben de landen in een "strategisch concept" met elkaar afgestemd waar het bondgenootschap zich de komende jaren op zal richten. Het is geen verrassing dat Rusland als grootste dreiging wordt gezien. Ook China wordt genoemd, voor het eerst. De zorgen over de Chinese cyberaanvallen en de Chinese honger naar grondstoffen zijn groot.

NAVO is herboren

Het is belangrijk voor de NAVO-landen om eensgezindheid en daadkracht uit te stralen. Na jaren van bezuinigingen is het roer volledig omgegooid. Waar de Franse president Macron het bondgenootschap een paar jaar geleden nog hersendood noemde, wordt nu gezegd dat de NAVO is herboren.

Door de oorlog in Oekraïne is de noodzaak van een goede verdediging groter dan ooit. Aan inzet van de lidstaten is geen gebrek. Wel is nog veel onduidelijk over de exacte invulling van de plannen.

Hoe, wat en wanneer?

Zo is nog niet bekend wanneer de 300.000 militairen van de NATO Response Force beschikbaar zullen zijn. NAVO-topman Jens Stoltenberg noemde 2023, terwijl Duitsland eerder denkt aan 2025. Ook is niet duidelijk hoe de NAVO-landen dit precies gaan realiseren.

Alle landen zullen komende jaren meer materieel en militairen moeten bijdragen. De Amerikanen gaan hun aanwezigheid in Oost-Europa vergroten. Zo willen ze een militair hoofdkwartier openen in Polen.

Minister Ollongren van Defensie weet nog niet hoeveel extra troepen Nederland de komende jaren zal inzetten. Dat moet de komende tijd worden bepaald. Haar Duitse collega Christine Lambrecht hoefde dat niet af te wachten en kondigde dinsdag al aan dat Duitsland 15.000 extra militairen gaat inzetten.

Het is niet de bedoeling dat de extra militairen komende jaren allemaal langs de oostelijke grens van de NAVO worden gestationeerd. Het bondgenootschap wil de troepen kunnen opschalen wanneer dit echt nodig is.

Wel staat vast dat er meer materieel aan de oostgrens gestationeerd wordt. Politici wijzen erop dat dat de enige manier is waarop zo'n inzet langere tijd is vol te houden. De komende tijd zal duidelijk worden hoe realistisch de gestelde doelen zijn.