Nog geen duidelijkheid over bevolkingsonderzoek Westerschelde

Het advies van het RIVM om zo min mogelijk vis, garnalen, oesters en mosselen uit de Westerschelde te eten, leidt in Zeeland tot een hernieuwde oproep om snel een bevolkingsonderzoek te houden. Daaruit moet blijken hoeveel schadelijke pfas er in het bloed van bewoners van het Westerscheldegebied zitten. In zelfgevangen vis, schaal- en schelpdieren uit de Westerschelde blijken acht tot tien keer zoveel pfas te zitten als in producten in de winkel.

De GGD in Zeeland heeft nog een maand nodig om te beslissen over het bevolkingsonderzoek. Eerst worden de resultaten van een voedselonderzoek van het RIVM besproken in een landelijke expertgroep. Daarin zitten deskundigen op verschillende vakgebieden. Het team adviseert over het nut en de noodzaak van een gezondheidsonderzoek en de vorm daarvan. Naar verwachting is het advies van die experts pas eind juni klaar.

Eerder vandaag werd bekend dat zelfgevangen vis en schaaldieren uit de Westerschelde acht tot tien keer zoveel pfas bevatten als producten die in de winkel liggen. Het RIVM raadt dan ook aan om zo min mogelijk daarvan te eten, omdat de schadelijke stoffen in het lichaam komen, boven op de pfas die we toch al binnenkrijgen. Het onderzoek is gedaan nadat in Zeeland onrust was ontstaan over de lozing van grote hoeveelheden pfas door chemieconcern 3M in het Belgische Zwijndrecht.

Vijf voor twaalf

De gemeenteraden van Borsele, Kapelle, Reimerswaal, Hulst en Sluis willen al langer dat er snel stappen worden gezet door een gezondheidsonderzoek te houden onder de bevolking rond de Westerschelde. Wethouder Jean-Paul Hageman (Hulst) beklemtoont vanwege de uitkomsten van het RIVM-onderzoek opnieuw het belang van een vrijwillig bevolkingsonderzoek.

"Het is niet de vraag óf het moet gebeuren: het móét gebeuren en het moet snel gebeuren. Onze inwoners hebben het recht om te weten wat er met hen aan de hand is." De gemeente wordt regelmatig gebeld door bewoners. Hageman: "Wij hebben heel veel ongeruste inwoners in onze gemeente en wij willen die onrust snel wegnemen. Het is nu echt vijf voor twaalf, het onderzoek moet er snel komen."

Meer dan bloedonderzoek

"Ik snap absoluut de zorgen, want pfas hebben gezondheidsrisico's", zegt directeur Joke Gaemers van de GGD. "Aan de landelijke expertgroep hebben we gevraagd: wat is het nut van een bevolkingsonderzoek en welk type dan?"

Gaemers wijst erop dat het om meer dan bloedonderzoek gaat. "Als je alleen maar bloed meet, weet je of de waarde in je lichaam te hoog is of niet. Maar verder weet je dan nog zo weinig. We moeten ook nazorg bieden, bijvoorbeeld door een enquête te doen of te zorgen dat we er laagdrempelig zijn om vragen te beantwoorden."

Ook pfas bij Perkpolder

Overigens bleek vandaag dat het RIVM ook pfas heeft aangetroffen in de omgeving van een dijk bij Perkpolder. Dat gebeurde bij een onderzoek naar het gebruik van thermisch gereinigde grond voor de aanleg van de dijk.

De pfas in het oppervlaktewater zaten niet in de gebruikte grond, maar zijn zeer waarschijnlijk afkomstig uit de Westerschelde. Het RIVM adviseert daarom honden niet uit de sloot te laten drinken en geen zelfgevangen vis uit het gebied te consumeren.