RIVM: eet zo min mogelijk vis en garnalen uit de Westerschelde

• Hugo van der Parre

  Research-redacteur

Eet zo min mogelijk vis, garnalen, oesters en mosselen uit de Westerschelde. Er zit te veel pfas in, acht tot tien keer hoger dan bij vergelijkbare producten in de winkel. Dat advies geeft het RIVM. Het is vooral bedoeld voor hobbyvissers die hun vangst mee naar huis nemen om daar op te eten.

Het advies sluit aan bij een eerdere oproep van de GGD Zeeland om voorlopig geen zelf gevangen vis uit de Westerschelde te eten, na een onderzoek van Omroep Zeeland. Het eten van de zeegroente lamsoor kan geen kwaad.

3M

Vorig jaar ontstond in Zeeland grote onrust toen bekend werd dat het chemieconcern 3M in het Belgische Zwijndrecht duizenden kilo's pfas per jaar loosde op de Schelde. Via de Westerschelde stroomt het naar zee. Pfas die door vis en andere zeeproducten in het menselijk lichaam komt, draagt extra bij aan de toch al hoge pfas-blootstelling via andere bronnen in Nederland.

Om helder te krijgen hoe groot het gezondheidsrisico is, zijn op verschillende locaties vissen en schaaldieren gevangen en in het laboratorium onderzocht. In de Westerschelde vindt vrijwel geen commerciële visvangst plaats en worden geen mosselen en oesters geproduceerd. Daarom is de kwestie vooral van belang voor hengelaars en sportvissers.

Het RIVM heeft berekend hoe vaak volwassenen wel een flinke portie vis (wijting, bot, spiering en zeebaars), garnalen, oesters, mosselen of lamsoor uit de Westerschelde kunnen eten. Omdat in lamsoor vrijwel geen pfas is gevonden, kan dat onbeperkt worden gegeten. Een portie bot mag slechts twee keer per jaar worden gegeten, wijting wel tot negentien keer per jaar.

Met deze aantallen blijft de hoeveelheid pfas die mensen op deze manier binnenkrijgen onder de gezondheidskundige grenswaarde. Als mensen worden blootgesteld aan meer pfas kan dat schadelijk zijn voor de gezondheid.

In dit maximum is niet meegenomen dat iemand ook pfas binnenkrijgt uit ander voedsel of drinken. Omdat de blootstelling aan pfas door deze bronnen al hoog is, is het belangrijk zo min mogelijk producten uit de Westerschelde te eten, stelt het RIVM.

Bevolkingsonderzoek

De gemeenten rond de Westerschelde pleiten al langer voor een bevolkingsonderzoek, waarbij wordt gekeken hoeveel pfas omwonenden in hun lichaam hebben. GGD Zeeland vond het daarvoor nog te vroeg en wilde wachten op de uitkomsten van dit voedselveiligheidsonderzoek. Het is nog niet bekend hoe de GGD er nu over denkt.

Wel handhaaft de GGD het eerder gegeven advies om geen zelf gevangen vis en garnalen te eten uit de Westerschelde. "Het is beter om vis, garnalen, schaaldieren en zeegroenten in de winkel te kopen omdat deze producten hoogstwaarschijnlijk afkomstig zijn van minder of niet vervuilde gebieden", zegt de GGD.