Kabinet wil ingrijpen in vrije markt, woekerprijzen middenhuur aan banden

Het kabinet gaat woekerprijzen voor huurders met een middeninkomen harder aanpakken. Het gaat daarvoor ingrijpen in een deel van de vrije markt. Buiten de sociale sector mag een huurbaas nu nog zelf de prijs van zijn woning bepalen en door de woningnood is die vaak torenhoog.

Er komt als het aan het kabinet ligt een systeem om huren tot mogelijk 1250 euro per maand niet meer over te laten aan het spel van vraag en aanbod. Ook zal er gewerkt worden aan het verlagen van de huren voor mensen met een laag inkomen. Een groot aantal huurders komt maandelijks tekort om de huur te betalen.

Dit staat in de nieuwe nota 'Betaalbaar wonen' van minister Hugo de Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Het kabinet maakt zich zorgen over mensen met een middeninkomen die tussen "wal en schip" raken en mensen met een laag inkomen die na het betalen van de huur soms te weinig geld hebben om rond te komen.

Door de huidige woningnood zijn niet alleen woningzoekenden, maar ook mensen die wel een woning hebben "de dupe", stelt De Jonge in de nota. De huidige krapte op de woningmarkt leidt tot oneerlijke praktijken waar mensen onder druk worden gezet en onzeker zijn over hun woonsituatie."

Mensen zijn de afgelopen jaren een groter deel van hun inkomen kwijt aan huur. Zo'n 710.000 van de 3,1 miljoen huurders hebben te weinig inkomen om woonlasten en minimaal levensonderhoud te betalen, staat in de nota die zich baseert op de begrotingen van het Nibud. Het salaris schiet dan steeds te kort.

Woekerprijzen

Met een inkomen boven de 44.000 euro komt een gezin niet in aanmerking voor een goedkopere sociale huurwoning en moet een huurhuis in de vrije marktsector worden gezocht. Er is zo veel vraag naar dit soort woonruimte dat huurbazen soms woekerprijzen vragen.

Vooral in de grote steden in de Randstad is een vraagprijs van tegen de 1500 euro of meer voor een kleine huurwoning eerder regel dan uitzondering. De huurder kan er wettelijk niets aan doen; bij bezwaar gaat de woning naar iemand anders die wél bereid is de gevraagde bedragen op tafel te leggen.

De Jonge wil de middenhuur gaan reguleren, door vanaf 2024 huurprijsbescherming in te voeren voor huren tot maximaal 1250 euro. Het exacte bedrag moet nog worden bepaald.

Bezwaar

Het huidige puntensysteem voor sociale huur gaat dan ook voor deze huren gelden en dat maakt het mogelijk voor huurders om bezwaar te maken bij de Huurcommissie. In de Tweede Kamer hebben al verschillende partijen, zoals GroenLinks, aangedrongen op zo'n huurplafond.

Het ministerie kan nog niet aangeven hoeveel woningen goedkoper zullen worden door de uitbreiding van het puntensysteem. Het moet nog juridisch worden uitgewerkt. Later dit jaar wordt ook duidelijk of de huurbescherming alleen voor nieuwe huurders of ook voor bestaande huurders gaat gelden.

Tegen de regulering van de middenhuur is vanuit de VVD, maar ook vanuit bouwers en beleggers lange tijd bezwaar gemaakt. Als de huurprijzen aan banden worden gelegd, is het veel minder lucratief om voor de middenhuur te bouwen, is de argumentatie.

Ook komt De Jonge in de nota met andere maatregelen om wonen betaalbaarder te maken voor de lagere inkomens. Gemeenten krijgen meer mogelijkheden om woningen toe te wijzen die bij hun inkomen passen. "Voor mensen met een laag inkomen verlagen we de huren", aldus De Jonge.

Ook kunnen mensen met een hoog inkomen in een sociale huurwoning, de zogenoemde scheefgroeiers genoemd, rekenen op een inkomensafhankelijke huurstijging.

Minister De Jonge gaat nu een wetsvoorstel maken en dat moet dan nog door de Tweede en Eerste Kamer worden goedgekeurd. Ook komt er nog een experiment om precies te bepalen waar de bovengrens van de regulering komt te liggen, ergens tussen de 1000 en 1250 euro.

Het kabinet heeft aangekondigd dat er tot 2030 zo'n 900.000 woningen gebouwd worden, waarvan 350.000 betaalbare koop- en huurhuizen. Met deze nieuwbouw hoopt het kabinet dat de schaarste op de woningmarkt afneemt en de prijzen zullen dalen.