Microplastics voor het eerst aangetoond in menselijk bloed

Wetenschappers hebben voor het eerst de aanwezigheid van minuscule deeltjes plastic vastgesteld in menselijk bloed. Bij zeventien van de 22 proefpersonen werden bij bloedonderzoek zogeheten microplastics gevonden. Het onderzoek (.pdf) is uitgevoerd door wetenschappers van de Vrije Universiteit in Amsterdam.

Eerder is wel al aangetoond dat mensen via voedsel en water microplastics binnen kunnen krijgen en dat de deeltjes aanwezig kunnen zijn in ontlasting en zelfs in de moederkoek. In bloed was het veel lastiger aan te tonen. Dat heeft onder meer te maken met het onderzoeksmateriaal. Plastic bakjes zouden de metingen kunnen verstoren. Vandaar dat er voor het onderzoek speciaal glaswerk gemaakt is.

In de helft van de afgenomen monsters is PET-plastic aangetoond. Daar zijn onder meer plastic flessen van gemaakt. In een derde van de gevallen was er sprake van polystyreen, wat bijvoorbeeld gebruikt wordt als voedselverpakking.

Hoe schadelijk de aanwezigheid van de deeltjes is, is nog onbekend. Maar de aanwezigheid an sich is al reden tot zorg, vindt analytisch chemicus Marja Lamoree, hoogleraar aan de Vrije Universiteit. Ze is één van de hoofdonderzoekers. "Je kunt het een beetje vergelijken met als je een ijsbeer ziet vanaf een boot. De ijsbeer doet jou vanaf een afstand niks", aldus Lamoree in het NPO Radio 1-programma Nieuws en Co. "Maar als je onverhoopt belandt in de buurt van de ijsbeer, is het een ander verhaal."

Of iets schadelijk is voor mensen hangt dus van twee factoren af: of een mens überhaupt blootgesteld is aan een potentieel schadelijke stof en welke uitwerking die stof heeft op het menselijk lichaam. Aan die eerste factor is nu voldaan, concluderen de onderzoekers.

In laboratoriumstudies zijn wel al aanwijzingen gevonden dat microplastics schade toe kunnen brengen aan menselijke cellen. Het resultaat in de praktijk kan anders zijn dan in de laboratoriumstudie, bijvoorbeeld omdat een microplastic te kort aanwezig is in het lichaam om schade te veroorzaken.

Microplastics zijn mogelijk schadelijker voor de volksgezondheid dan tot nu toe bekend is, zeiden onderzoekers eerder al tegen Nieuwsuur:

Nader onderzoek moet aantonen hoe de plastics zich in het lichaam gedragen, zegt Lamoree: "Ieder resultaat levert tien nieuwe vragen op. Misschien scheiden mensen de deeltjes ook weer uit, via de nieren. Het kan ook dat ze vastlopen in organen of de haarvaten daaromheen. We kunnen kijken of mensen over een jaar minder deeltjes in hun bloed hebben."