COA luidt noodklok over opvang niet-Oekraïense vluchtelingen

Er dreigt een noodsituatie te ontstaan voor de opvang van niet-Oekraïense asielzoekers in Nederland. In korte tijd hebben gemeenten het voor elkaar gekregen om duizenden opvangplekken te vinden voor mensen uit Oekraïne, maar het Centraal Orgaan opvang asielzoekers benadrukt dat er met spoed ook meer plekken voor andere vluchtelingen moeten komen.

Binnen anderhalve week moeten 1500 nieuwe plekken gevonden worden voor asielzoekers uit landen zoals Syrië en Afghanistan. In Ter Apel melden zich dagelijks nieuwe vluchtelingen, maar daar verblijven nu al honderden mensen in slechte leefomstandigheden. Ook verdwijnen per 1 april de noodopvangcentra in Almelo en Wassenaar, waar nu 1180 vluchtelingen worden gehuisvest.

COA-directeur Milo Schoenmaker heeft burgemeesters vandaag in het Veiligheidsberaad op het hart gedrukt om ook te zorgen voor opvang van deze groep vluchtelingen, zei hij na de bijeenkomst. "We merken nu dat het heel lastig is om de reguliere groep ergens te plaatsen, want vrijwel alles wordt gereserveerd voor Oekraïners", zei de COA-directeur. "We hebben echt een probleem, in Ter Apel loopt het nu over."

Ook de staatssecretaris voor Asielzaken, Eric van der Burg, ziet dat de nood hoog is. "Het vinden van plekken is noodzakelijk, anders slapen mensen op straat. In Ter Apel slapen ze nu al op stoelen en bankjes." Volgens Veiligheidsberaad-voorzitter Hubert Bruls moet "alles uit de kast" gehaald worden om extra locaties te openen en moet er mogelijk dwang aan te pas komen.

De staatssecretaris noemt het aanpassen van wetgeving als een manier om dit voor elkaar te krijgen. Daar pleit ook Bruls voor. Met die nieuwe "instrumenten" krijgen burgemeesters meer bevoegdheden en kunnen ze bijvoorbeeld een leegstaand pand vorderen om als opvang te gebruiken. Ook moet volgens staatssecretaris Van der Burg gezocht worden naar "creatieve oplossingen", zoals het ombouwen van kantoorpanden.

Veiligheidsberaad-voorzitter Bruls is het daarmee eens. "Ieder van ons gaat nu in zijn eigen regio kijken met collega's van andere gemeenten waar er plaats is voor andere vluchtelingen, naast de Oekraïners. Dan kun je ook goed beoordelen of een pand dat nu wordt aangeboden voor Oekraïners misschien ook iets kan zijn voor reguliere asielzoekers, of andersom."

Problemen op noodlocaties voor vluchtelingen spelen al langer. Uit een recente inventarisatie van Vluchtelingenwerk bleek dat duizenden vluchtelingen in tenten en grote hallen leven waar geen privacy en rust is.

Oekraïense vluchtelingen

Oekraïense vluchtelingen en andere vluchtelingen worden sinds het begin van de oorlog in Oekraïne afzonderlijk van elkaar opgevangen. COA-directeur Schoenmaker roept voorlopig niet op de groepen samen te voegen, maar benadrukt dat de opvang vooral "gecoördineerd" moet verlopen.

Voor Oekraïense vluchtelingen zijn inmiddels zo'n 24.500 opvangplekken gevonden. Over twee weken moeten dit 50.000 plekken zijn. Naar verwachting worden dit er in de toekomst nog meer. Alle 25 veiligheidsregio's in Nederland hebben afgesproken elk 2000 vluchtelingen uit Oekraïne op te nemen.