Verliest Apple de controle over apps op de iPhone?
De App Store is al jaren de enige manier waarop ontwikkelaars van apps iPhone- en iPad-eigenaren kunnen bereiken. In deze 'app-economie' gaan jaarlijks miljarden euro's om. De vraag is alleen hoelang dat zo blijft: als het aan de Europese Commissie ligt wordt Apple gedwongen tot grote veranderingen.
Die aanpassingen komen voort uit een nieuwe techwet, de Digital Markets Act (Wet inzake digitale markten). In Brussel is men begonnen aan de laatste fase van de onderhandelingen hierover, die nog enkele maanden kan gaan duren. De regels raken weliswaar veel techbedrijven, maar de gevolgen voor de App Store springen eruit.
Het model van de App Store ligt al langer onder vuur - denk aan de rechtszaak van Fortnite-maker Epic en een klacht van Spotify in de Europese Unie (die heeft geleid tot een officieel onderzoek). Samengevat komt de kritiek hierop neer: Apple heeft te veel macht via de App Store, omdat die de enige manier is om apps aan te bieden aan de honderden miljoenen iPhone- en iPad-eigenaren. Dat moet veranderen, is de boodschap.
Twee grote veranderingen
De wetgeving betekent twee grote veranderingen. Allereerst willen de EU-lidstaten dat appmakers straks niet Apples eigen App Store-kassa nodig hebben om af te rekenen. Daarmee zou de afdracht van 15 of 30 procent aan het bedrijf uit Californië worden vervallen; de verwachting is wel dat Apple dan op andere manieren kosten in rekening gaat brengen voor ontwikkelaars.
Hoeveel omzet de App Store oplevert, is niet bekend. Het is wel duidelijk dat het een belangrijk onderdeel is van de omzet uit de categorie Diensten, waarvan Apple wel cijfers publiceert:
De commissie wil daarnaast een nog veel grotere verandering doorvoeren: het moet mogelijk worden om apps buiten de App Store om te installeren, bijvoorbeeld via alternatieve appstores. Dit wordt sideloading genoemd. Bij Android kan dit al. In China is dat al populair, maar in het Westen wordt de mogelijkheid weinig gebruikt.
Apple is hier mordicus tegen. Volgens het bedrijf is het nadelig voor privacy en veiligheid van consumenten en zou het leiden tot meer malware en minder controle voor gebruikers over de apps de ze installeren (al heeft de App Store zelf ook te maken met problemen).
En als het een succes wordt betekent het dat Apple miljarden euro's gaat mislopen. In het voorstel van de commissie staat wel dat Apple beveiligingsmaatregelen mag nemen.
Dat betekent aan de ene kant meer keuze. Aan de andere kant kan het ook complexer worden voor een consument.
Jochem Pasman, die voor advieskantoor KPMG de ontwikkelingen rond de nieuwe techwet volgt, houdt er rekening mee dat de alternatieve downloadwinkels een verbetering voor gebruikers betekenen. "Dat betekent aan de ene kant meer keuze. Aan de andere kant kan het ook complexer worden voor een consument. Je weet dat het toelatingsproces bij Apples App Store stevig is, de veiligheid wordt moeilijker om te garanderen."
Een bron in de tech-industrie houdt daarnaast rekening met het scenario dat er een aparte versie van het besturingssysteem iOS nodig is om sideloading mogelijk te maken,. "Die wordt dan niet wereldwijd beschikbaar gesteld, de kans bestaat dat de EU-versie minder aandacht krijgt", zegt deze bron die vanwege de gevoeligheid niet bij naam genoemd wil worden. "Is de consument daarbij gebaat?"
Updates van wetgeving
Ondanks de kanttekeningen kijkt in ieder geval een deel van de app-ontwikkelaars uit naar de nieuwe regels. De NOS sprak twee betrokkenen uit de Nederlandse game-industrie, die allebei hopen dat ze straks meer kunnen doen zonder tussenkomst van Apple. Aan games wordt in de App Store het meeste verdiend. Ze willen alleen anoniem hun verhaal doen, uit vrees voor repercussies van Apple.
"Ik ken geen gebeurtenis die zo'n grote impact kan hebben op het ecosysteem als deze", zegt een van hen. "De vraag is of Apple volledig gaat meewerken, of dat er een paar updates van de wetgeving nodig zijn om het bedrijf hiertoe te dwingen."
Ik denk dat het hebben van meerdere appstores heel erg goed kan zijn voor de industrie.
De ander denkt dat het bestaan van meerdere appstores goed kan zijn voor de industrie. "Daardoor kunnen rond bepaalde categorieën of zelfs subcategorieën niet appstores ontstaan, waarbinnen apps veel beter gevonden kunnen worden."
Derk de Geus, voorzitter van de Dutch Game Association, beaamt dat de veranderingen gunstig kunnen zijn voor ontwikkelaars. Net als gespecialiseerde boekwinkels kun je straks ook gespecialiseerde appwinkels krijgen, verwacht hij. Hij waarschuwt wel dat de wetgeving negatieve gevolgen kan hebben voor een systeem dat nu in zijn ogen goed werkt.
Apple wil desgevraagd niet op de uitspraken in dit artikel reageren.
