Koning in kersttoespraak: aanpakken klimaatverandering en pandemie kan ons verhaal zijn

Koning Willem-Alexander roept op tot verbintenis in gepolariseerde tijden en heeft voor het eerst in zijn kersttoespraak gewezen op klimaatverandering. "Die hebben we zelf gecreëerd en daarvan ondervinden we nu aan den lijve de gevolgen."

Zelfs onder het dikste pantser leeft altijd het verlangen om samen aan een betere toekomst te werken, zei de koning:

In de toespraak zei Willem-Alexander niets over de keren dat hij en zijn gezin het afgelopen jaar in opspraak kwamen, omdat ze de coronaregels niet goed naleefden.

Opvallend was dat de koning begon met de Bijbel, waarvan dit jaar een nieuwe vertaling uitkwam. Volgens hem geeft het kerstverhaal mensen steeds weer troost en moed. "Ook nu deze Kerst noodgedwongen zo veel soberder en stiller is dan we hoopten".

Toeslagenaffaire en rellen

Hij legde verder veel nadruk op de vele persoonlijke verhalen die hij het afgelopen jaar hoorde van Nederlanders die het moeilijk hebben. Van slachtoffers van de toeslagenaffaire en zorgverleners op de IC tot een boerengezin in Groningen en agenten en hulpverleners die bekogeld werden met stenen bij de rellen in Rotterdam.

De volledige zes minuten durende toespraak zie je hier:

Een Rotterdamse agent vertelde de koning dat hij in zijn 37-jarige carrière nog nooit zoiets had meegemaakt als de rellen van afgelopen november. Het verhaal van een 'toeslagenouder' was er volgens Willem-Alexander van intense boosheid en vertwijfeling.

"Ze vertelde me hoe ze als klein meisje naar Nederland was gekomen en dat haar ouders steeds zeiden: als je je best doet en hard werkt, kan je in dit land ver komen. Nu zat er een ontgoochelde vrouw tegenover me - dat raakte me diep."

De koning wees op de bereidheid van jong en oud om te werken aan oplossingen voor problemen als de coronapandemie en de opwarming van het klimaat. "Daar samen iets aan doen (....) ook dat kan een deel van ons verhaal zijn. Ook al liggen de standpunten ver uit elkaar: we moeten blijven samenleven. De invloed van ieder van ons is groter dan we vaak denken."

Opspraak feestje Amalia

Eerder deze maand kwam kroonprinses Amalia in opspraak. Bij het feest ter ere van haar 18e verjaardag waren te veel gasten aanwezig. Volgens De Telegraaf waren er zo'n honderd gasten, volgens demissionair premier Rutte waren er 21 genodigden. Het dringende kabinetsadvies is maximaal vier gasten per dag. Willem-Alexander zei tegen Rutte dat het "bij nader inzien niet goed was om dit zo te organiseren".

Afgelopen voorjaar ging het ook mis, toen de koning tijdens het EK voetbal in Den Haag handen schudde en geen anderhalve meter afstand hield. In september werd uit een enquête duidelijk dat het vertrouwen in de koning die maand tot 44 procent was gedaald.

'Moe van meningenmachine'

In coronajaar 2020 stond de koninklijke kersttoespraak voor een groter deel in het teken van de pandemie. "Misschien bent u moe van opwinding, argwaan en fanatisme. Moe van de manische meningenmachine", zei de koning destijds over de toon van het maatschappelijke debat.

Vorig jaar sprak Willem-Alexander ook het vooruitzicht uit dat we elkaar in 2021 "weer kunnen ontmoeten en omhelzen". Maar door de huidige lockdown is die wens grotendeels niet uitgekomen.