Vlaams gezondheidsagentschap: te hoge pfas-waarden in lichaam omwonenden 3M

Meer dan 90 procent van de onderzochte omwonenden van chemiebedrijf 3M in het Belgische Zwijndrecht heeft te hoge pfas-waarden in het lichaam. 59 procent van deze mensen loopt risico er ziek van te worden, blijkt uit een bloedonderzoek van het Vlaams agentschap Zorg en Gezondheid.

Deze zomer ontstond er een milieuschandaal in België toen bij wegwerkzaamheden in de buurt van het industrieterrein bij Antwerpen de stof pfos werd opgegraven. Pfos is van de chemische pfas-familie en is schadelijk voor de gezondheid omdat het niet afgebroken kan worden.

Voor de Vlaamse overheid was het schandaal reden om een onderzoek te doen naar pfas-waarden bij omwonenden. Bijna 800 mensen werden onderzocht die in een straal van 3 kilometer van 3M wonen. "Het is duidelijk dat de blootstelling aan pfos een bron heeft en dat die bron bij 3M ligt", zegt de Vlaamse minister voor Volksgezondheid Beke.

De Vlaamse regering eist dat 3M garanties geeft dat de gezondheid van de omwonenden niet verder in gevaar wordt gebracht. Als het bedrijf binnen twee dagen deze garantie niet kan geven, moet de fabriek tijdelijk dicht.

Maatregelen zijn nodig

"De blootstellingsemmer is vol", zegt Bart Bautmans van het Vlaams gezondheidsagentschap. "Er zijn maatregelen nodig om de uitstoot vanuit verschillende bronnen naar de omgeving te stoppen zodat de concentratie in het bloed kan dalen."

Omwonenden wordt geadviseerd geen water uit een eigen put te drinken of te gebruiken voor het besproeien van groenten. Daarnaast wordt ook geadviseerd geen eieren van eigen kippen meer te eten. Vooral ouderen, jonge kinderen en zwangere vrouwen krijgen deze adviezen. De deskundigen zeggen dat het lastig is om de pfas-waarden te verlagen omdat het niet afgebroken kan worden.

Zeeland

Ook in Zeeland ontstonden er deze zomer zorgen, omdat de schadelijke stoffen via de Schelde ook daar terechtkomen. Volgens de deskundigen van Zorg en Gezondheid zegt hun onderzoek heel weinig over de mogelijke risico's in Zeeland. Het onderzoek heeft zich gericht op pfas-stoffen die bijvoorbeeld in de grond waren opgeslagen.

Volgens de deskundigen ligt Zeeland te ver weg om bloot te zijn gesteld aan deze specifieke pfas-stoffen. Er wordt op dit moment wel gekeken in hoeverre Zeeuwen worden blootgesteld aan pfas dat via de Schelde Nederland binnenkomt.