Onderzoek: klimaatdoelstellingen van Nederlandse bedrijven lopen sterk uiteen

Steeds meer Nederlandse bedrijven willen uiterlijk in 2030 klimaatneutraal zijn, maar ook het aantal organisaties dat geen klimaatambities heeft deze eeuw groeit. Dat blijkt uit de Nederlandse Innovatie Monitor 2021 van de Universiteit van Amsterdam en de Hogeschool van Amsterdam.

55 procent van de ondernemingen die zijn onderzocht geeft aan uiterlijk in 2030 klimaatneutraal te willen zijn. Dat is 7 procent meer dan het jaar ervoor. Maar het aantal organisaties dat zijn ecologische voetafdruk niet of pas na deze eeuw wil verminderen, nam ook toe: 22 procent in 2021 ten opzichte van 13 procent in 2020.

Volgens hoogleraar Henk Volberda, die het onderzoek onder 600 bedrijven leidde, laten deze uitkomsten zien dat de klimaatambitie van het Nederlandse bedrijfsleven polariseert.

Achterblijvers

De achterblijvers zijn over het algemeen bedrijven die het in de coronacrisis moeilijk hebben gehad, zegt Volberda in het NOS Radio 1 Journaal. "Die zijn toch vooral bezig om te overleven, en de noodzakelijke investeringen om te komen tot een verwaarloosbare uitstoot schuiven ze op naar de lange termijn."

Het aantal koplopers, dat in 2030 klimaatneutraal wil zijn, is ook toegenomen. Dat zijn bedrijven die innoveren en veel nadenken over de lange termijn, vertelt Volberda. "Je zou hopen op een zwaan-kleef-aan-effect, dat ook de achterblijvers dat gaan overnemen. Maar dat betekent wel dat je investeringen moet doen, en dat je dus niet moet werken op kortetermijnwinstgevendheid."

Digitale innovatie

Het onderzoek laat ook zien dat Nederlandse ondernemingen duidelijk meer zijn gaan investeren in innovatie, vooral in digitale innovatie pakken bedrijven door. Volberda: "De digitale transformatie die door veel bedrijven vorig jaar - soms gedwongen - is ingezet, zet zich voort. Nieuwe digitale kanalen werden opgezet en er werden volledig digitale ondernemingen opgestart."

Volgens de onderzoeker zijn er wel zorgen dat deze transformatie wordt verhinderd door achterblijvende digitale vaardigheden. Managers uit vooral de logistieke en financiële sector zijn bang dat een deel van hun personeel niet over de digitale vaardigheden beschikt die ze in 2025 nodig hebben.

Nieuwe producten en nieuwe klanten

Daarnaast houden Nederlandse bedrijven zich flink meer bezig met het vinden van nieuwe producten en diensten gericht op nieuwe klanten of markten. Ook het innoveren om producten te verbeteren voor bestaande klanten en markten nam toe.

Dit is dus niet ten koste gegaan van innovatie in nieuwe producten. Uit de analyse komt ook naar voren dat innovatieve bedrijven beter door de coronacrisis komen.

Hoewel veel bedrijven maatschappelijk ondernemen hoog op de agenda hebben staan, is op een aantal gebieden nog veel te winnen. Bijna alle bedrijven stellen budget beschikbaar voor de ontwikkeling van personeel en besteden op hun website aandacht aan maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Maar de schade aan mens en natuur wordt vaak nog niet gemeten en bijna de helft van de bedrijven heeft geen formeel diversiteits-en inclusiviteitsbeleid. Winstgevendheid is bij 45 procent van de bedrijven de belangrijkste drijfveer. Volberda: "Veel bedrijven laten kansen liggen voor maatschappelijke relevantie. Om de grote klimaat-, maatschappelijke en sociale uitdagingen het hoofd te bieden zullen ondernemingen een groter aandeel moeten investeren in de maatschappij."