Loonsteun stopt bijna, grootontvangers verwachten geen extra ontslagen

• Lisa Schallenberg

  redacteur Economie

De bedrijven die begin dit jaar nog de meeste loonsteun kregen, verwachten niet dat ze extra mensen moeten ontslaan wanneer de steun volgende week stopt. Dat blijkt uit een rondgang van de NOS. Een aantal bedrijven geeft aan dat ze herstel zien, en goed verder kunnen zonder steun. Vooral bedrijven uit de reisbranche zijn wat voorzichtiger.

Twee van de tien bedrijven die in het begin van dit jaar nog de meeste steun kregen, hebben niet inhoudelijk gereageerd: Payrollbedrijf EV Tilburg en de Hema.

Op 1 oktober komt er een einde aan het steunpakket dat aan het begin van de crisis is opgetuigd om bedrijven in zwaar weer financieel te steunen. De loonsteun, de zogeheten NOW-regeling, is de grootste maatregel uit dat steunpakket: in totaal is er sinds het begin van de crisis ruim 20 miljard euro overgemaakt aan bedrijven.

Het is een subsidie waarmee bedrijven een deel van de salarissen konden betalen, zodat massaontslagen voorkomen zouden worden. Hoe groter het omzetverlies en het personeelsbestand, hoe hoger de subsidie.

Reisbranche

Vooral bedrijven in de reisbranche hebben moeite met het stoppen van de steun. KLM bijvoorbeeld, veruit de grootste ontvanger, zegt dat normaal opereren nog steeds onmogelijk is door de voortdurende reisbeperkingen, en dat ze aanzienlijk omzetverlies lijdt door de crisis. "Voor de reis- en toerismebranche is die steun daarom nog steeds ontzettend belangrijk en het stopzetten daarmee jammer", zegt een woordvoerder. Nieuwe ontslagrondes, naast de reorganisatie die vorig jaar bekend werd gemaakt, verwacht het bedrijf niet.

Sinds het begin van de crisis heeft de luchtvaartmaatschappij een voorschot van zo'n 996 miljoen euro ontvangen om de lonen door te betalen, blijkt uit registers die het UWV publiceert. De eerste drie maanden van dit jaar kreeg het bedrijf nog 216 miljoen euro.

TUI Nederland is "zeer teleurgesteld" dat de steun stopt, en verwacht dat er daardoor klappen gaan vallen in de reisbranche, bij bijvoorbeeld reisbureaus gespecialiseerd in verre reizen. Hoewel het feit dat het bedrijf nog steeds minder dan 50 procent van de normale omzet heeft, is het voortbestaan van TUI Nederland wanneer de steun stopt niet in gevaar, zegt een woordvoerder. Er staan in Nederland geen nieuwe ontslagen op de rol.

Schiphol heeft ook nog steeds een groot inkomensverlies en de steun is zeer welkom, maar als het niet doorgaat kan het bedrijf het dragen, zegt een woordvoerder. Sinds de coronacrisis zijn er 900 banen verdwenen bij het bedrijf. Er komt geen nieuwe reorganisatieronde als de steun stopt.

Vertrouwen in herstel

Luchtvaartmaatschappij Transavia, het dochterbedrijf van KLM dat zelf ook apart loonsteun kreeg, is optimistischer. Het bedrijf ziet maand op maand verder herstel en een opgaande lijn in de boekingen. "Dit moet ons in staat stellen om vanaf oktober zonder de NOW-steun verder te werken aan het herstel", zegt een woordvoerder. Het bedrijf verwacht geen nieuwe ontslagen.

Ook Holland Casino heeft er vertrouwen in dat het bedrijf het zelf verder kan, omdat de coronamaatregelen stap voor stap worden versoepeld. Bij het bedrijf zijn banen verloren gegaan, maar daardoor zit iedereen nu op een efficiënte plek in de organisatie, zegt de woordvoerder. Nieuwe maatregelen zijn niet nodig. En ook de Efteling denkt binnenkort weer op volle capaciteit te kunnen draaien, en zegt geen extra financiële maatregelen te moeten treffen nu de steun wegvalt.

Groothandel Sligro en het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) zeggen zelfs al geen gebruik meer te maken van de loonsteun. Sligro kan het sinds de zomer alleen af, en het CBR heeft alleen in de eerste drie maanden van dit jaar nog loonsteun gekregen.

Steunpakket 'ademt mee'

Gedurende de crisis zijn steeds minder bedrijven gebruik gaan maken van de loonsteun. In het voorjaar van 2020, toen de crisis in alle hevigheid losbarstte, kregen zo'n 140 duizend bedrijven loonsteun voor 2,6 miljoen werknemers. In deze laatste ronde, die gaat over de periode van juli tot en met september, hebben zo'n 18.000 bedrijven een aanvraag gedaan. Het loket sluit volgende week.

Het idee van het kabinet was dat het steunpakket mee zou 'ademen' met het verloop van de crisis: als het slecht ging en veel bedrijven omzet verloren, zou het aantal aanvragen en de hoogte van de subsidies hoger zijn. Ging het goed, dan zou het aantal aanvragen vanzelf dalen.

Volgende week stopt de steun helemaal. Volgens het kabinet is het niet meer nodig, omdat de meeste coronamaatregelen zijn opgeheven en de economie goed draait. Alleen voor de nachthoreca wordt nog aan steun gewerkt.