Kamer praat over Tata Steel, werknemers betogen in Den Haag

Zo'n tweehonderd medewerkers van Tata Steel zijn aanwezig bij een manifestatie in Den Haag. In de Tweede Kamer wordt op dit moment in een commissiedebat gepraat over de toekomst van het bedrijf.

Voor het overleg kregen Kamerleden van de Tata-medewerkers een rapport overhandigd, waarin de haalbaarheid van een eigen vergroeningsplan is onderzocht. Dat plan is opgesteld met vakbond FNV.

De boodschap is dat het technisch lukt om de staalproductie versneld te vergroenen met bijvoorbeeld waterstof, maar dat het veel geld kost. Voor dat laatste is hulp van de overheid nodig. De werknemers hopen dat ze op die manier hun baan kunnen behouden.

De medewerkers willen dat er zo snel mogelijk wordt overgestapt op duurzame staalproductie:

Bestuurders van drie gemeenten in de regio IJmond laten vandaag weten dat ze de vervuiling en overlast van Tata Steel zat zijn. Ze vinden dat de grens is bereikt en zeggen dat de staalfabrikant alleen kan voortbestaan als die "groen, gezond en veilig staal produceert", staat in een gezamenlijke verklaring.

Directe aanleiding is het RIVM-rapport van vorige week, waarin werd geconcludeerd dat de hoeveelheden schadelijke stoffen hoger zijn dan in andere regio's. In neerdalend stof zitten te veel lood en kankerverwekkende stoffen, met name in Wijk aan Zee.

Sinds 2019 zijn die hoeveelheden bovendien vervijfvoudigd, blijkt uit het rapport. Tata Steel is daarnaast de grootste CO2-uitstoter in Nederland.

Groot belang

De verantwoordelijk wethouders van Beverwijk, Heemskerk en Velsen verbreken nu "het stilzwijgend sociaal contract" dat al tientallen jaren bestaat tussen de gemeenten en de staalgigant. Ze spreken van "veranderende tijden", maar schrijven tegelijkertijd: "Staalproductie in onze regio heeft toekomst."

Het economisch belang van de staalfabriek voor IJmond is groot. Bij Tata Steel Nederland werken 11.000 mensen, van wie 9000 in IJmuiden. Dat is nog zonder het aantal mensen dat via toeleveranciers profiteert van de staalgigant.

Kind van de Hoogovens

"De staalfabriek staat hier al honderd jaar", zegt D66-wethouder Van den Berg van Beverwijk in het NOS Radio 1 Journaal. "Daar zijn we in de basis trots op. Ik ben ook een kind van de Hoogovens. We hebben allemaal een band met de fabriek, maar op dit moment zie ik dat de gezondheidsrisico's te groot zijn geworden."

De overlast en mogelijke gezondheidsrisico's werden volgens haar lange tijd voor lief genomen. "Dat de was buiten vies werd van de uitstoot, dat hoorde erbij. Nu weten we definitief dat het in de IJmond niet goed is voor de gezondheid."

CDA-wethouder Brouwer van de gemeente Heemskerk vindt het tijd voor grote stappen. "De traditionele weg van pappen en nathouden is ten einde," zegt hij in de Volkskrant, dat als eerste over de verklaring berichtte.

Tata: verhuizen geen optie

De uitspraken van de wethouders zijn in lijn met die van gedeputeerde Olthof van Noord-Holland en demissionair staatssecretaris Van Weyenberg (Infrastructuur en Waterstaat). Beiden vroegen zich vorige week eveneens hardop af of er in het IJmondgebied nog wel plaats is voor de fabriek als die zo vuil blijft als nu.

Tata Steel zelf benadrukte dat de uitstoot al fors is afgenomen, maar erkende dat het eerder had kunnen beginnen met maatregelen om de fabriek schoner te maken.

Verhuizen is voor het bedrijf geen optie. "Dat is weglopen voor de problemen," zei topman Van den Berg vorige week in Nieuwsuur. "We denken dat het heel goed mogelijk is om verantwoord staal te maken en wij denken ook dat het maken van staal belangrijk is voor Nederland. Het moet gewoon schoon."