Na twee zilveren zwemmedailles zorgen over toekomst: 'Komen geen grote namen aan'

Het indoorzwemtoernooi op de Olympische Spelen in Tokio zit erop. De twee zilveren plakken van Arno Kamminga zijn de enige medailles die Nederland in de wacht heeft gesleept. Dat lijkt een schrale oogst, maar zo ziet André Cats, technisch directeur van de Nederlandse zwembond (KNZB), het niet.

Cats zegt dat de doelstelling, het behalen van drie zwemmedailles, nog steeds een "uiterst reële doelstelling" is. Dit komt doordat Ferry Weertman en Sharon van Rouwendaal later deze week nog in actie komen in het open water.

Gelijkwaardig aan Sydney

De technisch directeur spreekt dankzij de vele finaleplekken van dit jaar zelfs van de meest succesvolle Spelen sinds 2000, toen de Nederlandse zwemequipe met Pieter van den Hoogenband en Inge de Bruijn vijf gouden medailles veroverde.

"De perceptie is dat we op de vorige Spelen twintig finaleplaatsen hadden, maar dat is niet zo. In de breedte waren we hier gelijkwaardig aan Sydney."

Dat Cats op deze manier denkt, is niet verwonderlijk. Hij werd aangesteld na de dramatisch verlopen Spelen in Rio (2016), toen Nederland geen enkele zwemmedaille pakte. De technisch directeur moest ervoor zorgen dat de rust terug zou keren, omdat de sfeer na de vorige Spelen was verziekt.

Cats: "We zijn met z'n drieën, coaches Marcel Wouda en Mark Faber en ik, begonnen met een plan. Het begint met groot denken, de lat hoog leggen en vervolgens alle consequenties aanvaarden. Zonder compromissen voor het doel gaan."

Zwemmedailles

Als er puur wordt gekeken naar het aantal behaalde medailles van dit jaar in het binnenbad, dan lijken de woorden van Cats ietwat overdreven. Sinds 2000 werd er, op de spelen van Rio na, steeds een gouden medaille gepakt.

Voormalig topzwemmer en tv-analist Johan Kenkhuis beaamt dat de vlag niet uit kan in het Nederlandse zwemkamp. In het programma Tokio Live zei de winnaar van een olympische medaille in 2004 dat de Nederlandse zwemmers het dit jaar naar behoren hebben gedaan, maar dat hij zich wel zorgen maakt over de toekomst.

We missen volgens hem een duidelijk plan voor de komende vijftien jaar, vooral voor de breedte. Kenkhuis zegt dat de Nederlandse afvaardiging groter moet worden dan het huidige aantal van dertien. "Als je echt wil oogsten, dan moet je meer dan twintig zwemmers hebben."

Zo'n plan is volgens Kenkhuis essentieel, omdat we nu vooral leunen op toppers die gaan stoppen. "Femke Heemskerk gaat geen Olympische Spelen meer zwemmen en van Ranomi Kromowidjojo moet ik het ook nog maar zien. Bovendien zitten er geen grote namen aan te komen."

Kenkhuis verwacht ook helemaal niet dat Nederland kan tippen aan echte zwemlanden als Australië en de Verenigde Staten, maar hij vindt dus wel dat wat meer moet gebeuren om ook in de toekomst medailles te kunnen halen op de Spelen. "Anders hebben we straks helemaal geen estafetteploeg meer die zich kwalificeert."

Beperkte mogelijkheden

Ook Cats geeft toe dat er wat moet gebeuren en wijst ook naar Australië en de Verenigde Staten. "Een 18-jarige bij ons heeft duizenden uren minder getraind dan een leeftijdsgenoot in zulke landen", zegt Cats.

"Onze topsportprogramma's kunnen zich meten met ieder land in de wereld, maar onze clubs hebben nog steeds beperkte mogelijkheden. We moeten de komende jaren af van de vrijwilligerscultuur bij de clubs. In andere landen staan daar al echte professionals naast het zwembad."