Kinderen in coronatijd minder ziek, inhaalslag virussen wordt verwacht

• Annemieke van Put

  redacteur Online

Afgelopen winter waren er minder kinderen ziek dankzij de strenge coronamaatregelen, maar nu lijkt er een inhaalslag gaande. Gisteren werd bekend dat de kinderafdelingen en de kinder-IC's vol liggen met jonge kinderen met ernstige luchtwegproblemen door het RS-virus, maar ook andere virussen zullen waarschijnlijk in rap tempo opleven, denken verscheidene kinderartsen en kinderimmunologen.

Door de lockdown en de anderhalvemeterregel konden virussen zich deze winter maar moeizaam verspreiden en is er dus geen groepsbescherming ontstaan. Meer kinderen zijn nu vatbaar voor virussen omdat ze afgelopen winter geen infecties hebben gehad en daardoor ook geen immuniteit hebben opgebouwd.

Ook hebben pasgeboren baby's van hun moeder geen bescherming meegekregen tegen virussen, omdat de moeders zelf ook minder antistoffen hebben. "We zagen die antistoffen in de moedermelk in de loop van het coronajaar steeds meer afnemen", zegt Hans van Goudoever, kinderarts en hoofd van het Emma Kinderziekenhuis van Amsterdam UMC.

"Veel zwangeren waren minder in contact met andere virussen en gaven het dus ook niet door. Daardoor hebben kinderen ook geen passieve immuniteit verkregen, antistoffen via de moeder."

Ook de baby van Elise en Quint kreeg te maken met het RS-virus: 'Ineens ging de hele achtbaan lopen':

Artsen zien nu luchtwegvirussen de kop opsteken, en mogelijk gaat dat ook gebeuren bij buikgriepvirussen, omdat ook die afgelopen winter minder voorkwamen.

"Wij bouwen als mens voor veel virussen immuniteit op en die onderhouden we omdat we regelmatig in contact komen met die virussen", zegt kinderarts-epidemioloog Patricia Bruijning. "Als die immuniteit wegvalt omdat we er niet of minder mee in aanraking komen, dan worden we makkelijker ziek."

Bijna alle kinderen lopen in hun eerste levensjaren virussen op. Bij de eerste keer dat ze geïnfecteerd raken worden ze even behoorlijk ziek, maar dat neemt daarna af omdat ze er immuun voor worden. Die immuniteit hebben ze nu niet opgebouwd, zegt Bruijning. "We zijn nu eigenlijk een immuniteitsschuld aan het aflossen."

Sommige ziektes slaan alleen toe in de winter, omdat het virus zich dan makkelijker kan verspreiden. Niet alleen omdat mensen in de winter dichter op elkaar zitten, ook ook omdat de lucht in de winter minder vocht bevat. Afgelopen winter kregen virussen weinig kans, omdat er toen nog veel maatregelen golden.

Volwassenen

Wat opvalt is dat het RS-virus nu piekt, op het moment dat de maatregelen zijn versoepeld, terwijl de coronaregels voor kinderen al langer waren versoepeld. "Wat je hieruit kan concluderen is dat je volwassenen nodig hebt om het virus bij kinderen over te brengen", zegt Van Goudoever.

Dat denkt ook Bruijning. "Het doet mij vermoeden dat voor sommige virussen volwassenen toch een belangrijkere rol in de verspreiding spelen dan we altijd dachten. Maar dat moeten we onderzoeken, want we hebben nog nooit zo'n situatie gehad als waar we nu in zitten."

De verwachting is dan ook dat er in de winterperiode nieuwe virus- en infectie-uitbraken zullen plaatsvinden. "Wat bij RS nu gebeurt, kan ook met griep gebeuren en dat verwachten we ook", zegt Van Goudoever. "We moeten goed monitoren", zegt Bruijning. "Niemand weet het precies, dit hebben we nog nooit meegemaakt. In dat opzicht is er heel veel onzeker."