Kinderen zijn dit jaar slechter beschermd tegen RS-virus: hoe kan dat?

De kinderintensivecareafdelingen van Nederlandse ziekenhuizen liggen vol met jonge kinderen die ernstige luchtwegproblemen hebben door het RS-virus. Dit jaar zijn kinderen minder goed beschermd tegen het virus, vanwege de coronamaatregelen. Maar hoe zit dat dan?

Meestal steekt het RS-virus, een luchtweginfectie, de kop op in de winter. "Dan wordt iedereen blootgesteld aan het virus en krijgen we bescherming als groep", zegt Louis Bont, kinderarts en RS-specialist bij het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Nieuws en Co op Radio 1.

Ook zwangere vrouwen worden er dan aan blootgesteld. Die bouwen tegen het virus afweer op en geven vervolgens afweerstoffen mee aan hun kind in de baarmoeder. De kinderen zijn dan in de eerste levensmaanden beschermd tegen het virus.

Ook de baby van Elise en Quint kreeg te maken met het RS-virus: 'Ineens ging de hele achtbaan lopen':

Door de lockdown en de anderhalvemeterregel heeft het RS-virus zich deze winter niet kunnen verspreiden en is er dus ook geen groepsbescherming ontstaan. En nu die regels weer zijn losgelaten, hebben de baby's die geboren worden van hun moeder geen bescherming meegekregen tegen het virus. "Daarom zijn er nu dus heel veel kinderen die risico lopen op een ernstige infectie", aldus Bont.

De kinderarts denkt niet dat deze uitbraak te voorkomen was. "Nee, dat is voor mij echt ondenkbaar. Ik doe al 25 jaar onderzoek naar dit virus en het is dus echt iets waar ik me stevig in heb verdiept. Maar tot een paar weken geleden had ik echt niet voor mogelijk gehouden dat dit in Nederland zou kunnen gaan gebeuren. En bovendien: ook als je het weet, kun je er niet veel aan doen."

Besmetting met het virus voorkomen

Er is namelijk nog geen vaccin tegen het virus, dat verwacht Bont pas over drie tot vijf jaar. Intussen kunnen ouders van zeer jonge kinderen proberen het virus buiten de deur te houden door goed hun handen te wassen, voorafgaand aan contact met hun kind want het virus wordt direct overgedragen via handcontact. "Je kunt dus wel iets doen, maar dat werkt toch maar heel beperkt in de praktijk", zegt Bont.

Het is zeer zeldzaam dat kinderen in Nederland er aan overlijden. "In Nederland zijn we in staat om met die mooie intensive cares die we hebben de kinderen erdoorheen te slepen en dat lukt eigenlijk vrijwel altijd", zegt Bont.

In Nederland belanden jaarlijks ongeveer 2000 kinderen in het ziekenhuis vanwege een besmetting met het RS-virus. 150 tot 200 van hen moeten naar de intensive care om aan de beademing te worden gelegd.

"In andere delen van de wereld, waar geen intensive cares zijn, en helaas is dat op de meeste plekken in de wereld, overlijden deze kinderen dan wel aan het RS-virus. En het is daarmee dan ook de tweede doodsoorzaak in de wereld onder zuigelingen", zegt Bont.

De kinderarts verwacht dat de huidige epidemie nog wel een paar weken zal aanhouden, maar vindt dat moeilijk in te schatten. "Omdat we nooit een zomerepidemie hebben meegemaakt is het moeilijk om met zekerheid te zeggen wat we gaan zien."

Daarnaast verwacht hij ook deze winter weer een epidemie. "Ik verwacht gewoon dat we rond de kerstperiode weer een stevige RS-epidemie hebben. Het is niet waarschijnlijk dat zomerepidemieën normaal gaan worden", zegt hij.