Hubble in trouble? Ruimtetelescoop kampt al week met problemen
Al een week lukt het NASA-technici niet om ruimtetelescoop Hubble weer aan de praat te krijgen. De telescoop kampt sinds 13 juni met computerproblemen. Pogingen om die op te lossen zijn tot nu toe mislukt.
De meeste onderdelen van de Hubble stammen uit de jaren 80 en de telescoop krijgt geen regulier onderhoud meer sinds de spaceshuttle tien jaar geleden aan de ketting is gelegd. Er zijn wel vaker problemen, maar meestal zijn die in een paar dagen opgelost. Nu duurt het dus langer.
Maandag werd geprobeerd de boordcomputer opnieuw op te starten, maar dat loste het probleem niet op. Gedacht werd dat een versleten geheugenmodule de oorzaak was. Woensdag werd daarom geswitcht naar een van de back-up-geheugenmodules, maar dat werkte ook niet. Een nieuwe poging met beide geheugenmodules op donderdag liep opnieuw op niets uit. De technici proberen nu "het probleem verder te isoleren".
Als de reparatie op afstand niet lukt, is er nog een reserve-boordcomputer met zijn eigen geheugenmodules. Die zou het probleem in een keer kunnen oplossen, maar het blijft afwachten, zegt hoogleraar theoretische sterrenkunde Vincent Icke. "De apparatuur is meer dan dertig jaar oud. Die modules hebben 64 kb geheugen. Dat geloof je bijna niet meer, vandaag de dag."
Icke heeft, net als sterrenkundigen over de hele wereld, vaker gebruik gemaakt van Hubble-waarnemingen, bijvoorbeeld voor een onderzoek naar ontploffende sterren. De beelden die de ruimtetelescoop door de jaren heeft gemaakt zijn van onschatbare waarde, benadrukt hij. "Het is verbijsterend, zoveel als de Hubble heeft bijgedragen aan de wetenschap."
De Hubble was na de lancering in 1990 aanvankelijk bijziend, maar liet na een reparatie schitterende beelden van het heelal zien:
Vroeg of laat is het sowieso einde verhaal voor de Hubble, die eigenlijk al over zijn houdbaarheidsdatum heen is. Zonder onderhoud zullen steeds meer instrumenten falen en door de deeltjes uit de bovenste lagen van de atmosfeer valt de telescoop heel langzaam terug naar de aarde. Afhankelijk van de zonneactiviteit, die dat proces kan versnellen, keert de Hubble naar verwachting ergens tussen 2028 en 2040 terug in de dampkring.
Nieuwe telescopen
Intussen staan de opvolgers van de Hubble al klaar. Later dit jaar of begin volgend jaar wordt de James Webb Telescope gelanceerd, maar die is niet helemaal vergelijkbaar met de Hubble. De James Webb richt zich op een andere golflengte en kan daardoor nog verder het heelal inkijken.
De Chinese Xuntian-telescoop, voorzien voor 2024, kijkt wel naar hetzelfde spectrum als Hubble, maar het is nog afwachten wat die gaat opleveren, zegt Icke.
"Het is sowieso het beste om met een telescoop te werken die goed getest en gekalibreerd is. Bij waarnemingen bestaat driekwart van het werk uit het opsporen van fouten. Bij de Hubble weten we na dertig jaar precies waar die zitten."
