VS en EU begraven na 17 jaar strijdbijl over vliegtuigbouwers

Aan de ruzie tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie over de twee grootste vliegtuigbouwers ter wereld komt na 17 jaar een voorlopig einde. De Amerikaanse president Biden en voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie hebben afgesproken de strijdbijl voor zeker vijf jaar te begraven en een streep te zetten door sancties.

Onder anderen kaasmakers, whiskystokers en zoete-aardappeltelers werden de afgelopen jaren meegesleurd in het conflict dat draaide om de strijd tussen de Europese vliegtuigbouwer Airbus en de Amerikaanse vliegtuigbouwer Boeing. De twee vliegtuigbouwers beheersen samen de markt en worden daarbij geholpen met overheidsgeld. Zowel de Verenigde Staten als de Europese Unie klagen over de steun die de ander geeft.

De Amerikaanse overheid had als straf voor de Europese Unie importheffingen ingevoerd op 7,5 miljard dollar aan Europese producten, zoals vliegtuigen, Franse wijn en kazen. De Europese Unie voerde vervolgens op 4 miljard dollar aan Amerikaanse spullen extra heffingen in, onder meer op vliegtuigen, tractoren en whisky.

Edammer kaas

De EU meende dat Boeing via militaire opdrachten staatssteun kreeg, de Amerikanen wezen op constructies waarbij Airbus van overheden geld leent en onduidelijk is hoeveel er moet worden terugbetaalt.

Al in 2004 werden de eerste klachten bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO) ingediend over de steun. De WTO gaf in 2019 groen licht aan de Verenigde Staten om sancties in te voeren. De lijst met producten zorgde aanvankelijk voor schrik bij Nederlandse kaasmakers. Ze dachten dat de populaire Goudse en Edammer kaas op de lijst van geraakte producten stond. Dat bleek later niet het geval.

De kaassector vermoedde dat ambassadeur Pete Hoekstra ervoor had gezorgd dat Nederlandse kaas er niet op stond, maar hij ontkende dat.

Andere kazen bleven wel op de lijst staan. "Het verdwijnen van de importheffingen zorgt voor rust en daar zijn wij blij mee.", zegt Onno Boersma van ondernemersorganisatie Gemzu. Volgens hem hebben ondernemers er last van gehad, al is dat in de exportcijfers niet direct terug te zien. De export naar de VS is al jaren rond de 15 miljoen kilo kaas per jaar.

Steun

De Europese Unie en de Verenigde Staten hebben voor de komende vijf jaar afgesproken hoeveel steun er mag worden gegeven aan Airbus en Boeing en onder welke voorwaarden. Frankrijk, Duitsland en Spanje hebben steun gegeven aan de deal. In die landen heeft Airbus relatief veel vestigingen.

Het akkoord betekent niet het einde van alle handelsconflicten tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten. Zo houdt de VS voorlopig de heffingen op Europees staal en aluminium intact.