Wie zijn Lapid en Bennett, die Israël willen gaan leiden?

Ze hebben een verbond gesloten om een nieuwe Israëlische regering te vormen, voor het eerst in twaalf jaar zonder premier Benjamin Netanyahu. Wie zijn Yair Lapid en Naftali Bennett, die de volgende premiers van Israël willen worden? Beide politici maakten buiten de politiek carrière, en beiden dienden als minister onder Netanyahu.

Om tot een akkoord te komen kwamen ze met een opmerkelijk plan op de proppen: met acht partijen vormen ze een coalitie. Als het plan de komende dagen niet spaak loopt, wordt Bennett de eerste twee jaar premier. In de tussentijd is Lapid minister van Buitenlandse Zaken. Na twee jaar wordt Lapid minister-president.

De 57-jarige Yair Lapid is de architect van de beoogde coalitie en voerde het afgelopen jaar de oppositie aan tegen premier Netanyahu. Israël leerde hem eerder al kennen als krantenjournalist en als tv-presentator. Ook schreef Lapid een tiental boeken, waaronder thrillers, en had hij een korte carrière als amateurbokser.

Negen jaar geleden maakte Lapid de overstap naar de politiek. Hij richtte de seculiere middenpartij 'Er is een toekomst' op, die de tweede partij van het land werd. Lapid kreeg vervolgens de post van minister van Financiën in Netanyahu's derde kabinet. Maar de twee politici konden het niet met elkaar vinden. In 2014 kwam het tot een breuk; Lapid ging de oppositie in.

Kritiek op Netanyahu

Lapid is vooral populair bij seculiere kiezers uit de middenklasse, met name in de regio rond Tel Aviv. Hij wil de invloed van religieuze autoriteiten in het dagelijks leven beperken, en uitte felle kritiek op de nauwe banden tussen Netanyahu en diens ultraorthodoxe bondgenoten. Ook valt Lapid Netanyahu aan op diens verdenkingen van corruptie.

Na de Likud-partij van Netanyahu is de partij van Lapid de tweede van het land. Toen het Netanyahu vorige maand niet was gelukt een regering te vormen, kreeg Lapid deze kans. In zijn coalitie speelt Naftali Bennett een cruciale rol.

De partij 'Rechtsaf' van deze religieuze nationalist is met zeven zetels niet groot. Toch mag de 49-jarige politicus volgens het akkoord met Lapid de volgende premier van Israël worden. Dat heeft hij te danken aan zijn machtspositie: zonder Bennett, tot voor kort een bondgenoot van Netanyahu, heeft Lapid geen meerderheid in het parlement.

Tegenstander van Palestijnse staat

Met Bennett krijgt Israël een premier die eerder leiding gaf aan de belangrijkste kolonistenbeweging in de door Israël bezette gebieden. Een van zijn doelen in de politiek is de annexatie van het grootste deel van de Westelijke Jordaanoever. Hij is tegenstander van een Palestijnse staat.

Net als Lapid maakte Bennett carrière buiten de politiek. De zoon van Amerikaanse immigranten diende in een elite-eenheid van het Israëlische leger, en werd miljonair met een eigen techbedrijf. Hij werd in 2006 chef van de Likud-partij van Netanyahu en noemde zijn oudste zoon naar Netanyahu's broer Yoni, die in 1976 werd gedood bij een Israëlische militaire operatie.

Bennett verliet na onmin de partij van Netanyahu in 2008, maar diende als lid van andere rechtse partijen in verschillende regeringen onder de premier. Hij was onder meer minister van Onderwijs en Defensie.

Na de afgelopen verkiezingen sprak Bennett zijn voorkeur uit voor een kabinet met uitsluitend rechtse partijen. Maar nadat dat onhaalbaar was gebleken, ging hij in gesprek met Yair Lapid. Dat heeft nu een coalitie opgeleverd. Of die levensvatbaar is moet nu blijken; de Knesset moet akkoord geven voor er een regering kan komen.