Oeigoerse ouders gedwongen gescheiden van kind: 'Je wil niet weten hoe pijnlijk het is'
Oeigoerse ouders die vanwege werk of studie vanuit China naar het buitenland zijn gegaan, hebben vaak al jaren hun kinderen niet meer gezien of gesproken. Hun - vaak jonge - kinderen worden vastgehouden in 'staatsweeshuizen', en mogen geen contact meer hebben met hun families.
Dat beschrijft Amnesty International in een rapport dat vandaag uitkomt. De mensenrechtenorganisatie sprak voor het rapport met zes Oeigoerse families, die nu in Nederland, Australië, Canada, Italië en Turkije wonen. Deze families verlieten China voor 2017 toen de Chinese autoriteiten hun onderdrukking van de Oeigoeren en andere moslims intensiveerden.
De kinderen bleven achter bij familie. De families kunnen niet meer terug omdat ze bang zijn naar een 'heropvoedingskamp' te worden gestuurd.
Rizwangul behoort tot een van die zes Oeigoerse families. Zij moest in 2017 per telefoon afscheid nemen van haar zoon, vertelt ze telefonisch aan de NOS. "Ik verbleef op dat moment voor mijn werk in Dubai en mijn zoon was bij familie in China. Hij vroeg aan mij wanneer hij me weer zou zien. Ik zei tegen hem: 'Hopelijk in de zomervakantie.' Maar ik wist dat het niet goed zat en dat ik hem die zomer niet meer zou zien."
Daarna moest ze ophangen. Een familielid zei dat bellen te gevaarlijk is.
Dat gesprek is nu vier jaar geleden. Rizwangul had nooit gedacht dat ze haar zoon misschien nooit meer zou zien. Ook zij kan niet terug naar China omdat ze bang is dat ze dan wordt opgepakt. Bovendien riskeert ze de veiligheid van haar familie als ze dat zou doen. Ze wil dan ook alleen met haar voornaam genoemd worden.
"In China kon ik moeilijk werken. Ik moest mijn hoofddoek afdoen op mijn werk en wij Oeigoeren hebben het heel zwaar. We worden onderdrukt. Het is echt moeilijk om daar vrij te zijn. Oeigoeren maken daar echt geen kans. Dus besloot ik naar het buitenland te gaan."
Na overleg met haar familie besloot Rizwangul naar het buitenland te gaan. Haar zoon bleef achter bij familie in China. Tijdens de vakanties ging ze terug om haar zoon te zien en ze belde bijna elke dag met hem. Daar kwam dus plotseling een einde aan in 2017.
Er zijn zelfs kampen voor kinderen heb ik gehoord. Ik ben daar zo bang voor.
"Je wil niet weten hoe pijnlijk het is", vertelt ze emotioneel. "Mijn familie loopt ook nog eens gevaar. Ze worden in de gaten gehouden door de lokale politie. Soms komen agenten langs om berichten in hun telefoon te controleren. Ze kunnen in kampen terechtkomen. Er zijn zelfs kampen voor kinderen heb ik gehoord. Ik ben daar zo bang voor."
Volgens Amnesty moeten Oeigoerse kinderen in China naar weeshuizen of kostscholen. Deze kostscholen zorgen volgens onderzoekers ervoor dat de kinderen Chinees spreken in plaats van Oeigoers, en dat ze de ideologie van de communistische partij omarmen in plaats van hun eigen tradities. In 2019 zouden 880.000 kinderen op zo'n kostschool zitten.
Er komt steeds meer internationale kritiek op Peking. De Nederlandse regering heeft China herhaaldelijk opgeroepen om internationale waarnemers tot de regio Xinjiang - waar de heropvoedingskampen zijn volgens Amnesty - toe te laten, maar daar wordt geen gehoor aan gegeven.
Gedwongen gescheiden
Volgens China zitten in de kampen alleen terroristen en separatisten. Het buitenland moet zich volgens het land niet met de kwestie bemoeien.
Ondertussen kan Rizwangul niks anders doen dan wachten op informatie uit China. "Ik ben niet de enige. Ik weet dat er meerdere ouders zijn die hun kinderen niet zien. Die gedwongen gescheiden leven van hun dierbaren. Ik vraag dan ook hulp aan de Nederlandse overheid om bij China erop aan te dringen dat deze kinderen weer naar hun ouders kunnen."
