'Gedupeerden coronacrisis actief benaderen met financiële regelingen'
Mensen die door de coronacrisis financieel het hardst worden getroffen, zoeken juist minder vaak hulp als ze geldzorgen hebben. Dat blijkt uit een onderzoek van Wijzer in geldzaken, een platform van het ministerie van Financiën. "Het is dus belangrijk voor onder meer gemeenten en werkgevers om deze groepen actief te benaderen en te wijzen op de hulp die voorhanden is", zegt Olaf Simonse van Wijzer in geldzaken.
Vooral flexwerkers, zzp'ers en ondernemers geven aan dat ze minder inkomsten hebben sinds de coronacrisis. "We zijn bang dat een deel van hen in de problemen komt", zegt Simonse. "Ze hebben al geen grote buffer en zijn daar nu op aan het interen."
Spaarpotjes openbreken
Een van hen is zzp'er Els van Meenen, schoonheidsspecialiste in Geldermalsen. Door de tweede lockdown moet ze, net als in het voorjaar, haar deuren voor langere tijd gesloten houden. Nu leeft ze met haar zoon van de Tozo, de tijdelijke overbruggingsmaatregel van het Rijk voor zelfstandig ondernemers. Dat komt neer op 1050 euro per maand. Ze maakt sinds de coronacrisis een paar keer per week schoon in een ziekenhuis, maar dat geld wordt afgetrokken van haar uitkering.
1050 euro is voor Van Meenen te weinig om van te leven. "Ik werk normaal fulltime in mijn praktijk, dus mijn leefsituatie en vaste lasten zijn niet afgestemd op dit bedrag", vertelt ze. "Ik heb daardoor mijn spaarpotjes moeten openbreken, ook het geld dat ik voor mijn pensioen heb. Ik wil ook niet lenen, want je weet niet of je zaak het gaat overleven."
Omdat ze vorig jaar april nog maar 25 euro op haar rekening had staan, besloot ze burgemeester Servaas Stoop van de gemeente West Betuwe, waar Geldermalsen onder valt, een tweet te sturen. Binnen twee dagen had ze de Tozo-uitkering op haar rekening:
Maar Els is volgens Olaf Simonse van Wijzer in geldzaken eerder een uitzondering. "Uit een eerdere studie, van vlak voor de coronacrisis, weten we ook dat juist de groep werkende armen niet goed in beeld is bij gemeenten. Dit is een bekend probleem: we weten dat mensen die schulden hebben vijf jaar wachten. Dan hebben ze gemiddeld 35.000 euro schuld."
Stukje schaamte
Het is een probleem dat ook de gemeente Hoorn ziet aankomen. Eerder ging het mis bij de schuldhulpaanvraag voor zzp'ers, nu belt de gemeente zelf mensen terug die een Tozo-tegemoetkoming voor de periode oktober 2020-maart 2021 hebben aangevraagd, om te vragen of ze kunnen rondkomen.
"We kijken daarbij niet per se naar inkomen, maar naar de vaste lasten", vertelt wethouder Kholoud Al Mobayed. Wie in de problemen zit, kan bijvoorbeeld financiële hulp of begeleiding krijgen. Daarnaast begint de gemeente volgende week een campagne om mensen met geldzorgen aan te moedigen zich te melden.
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft 130 miljoen euro vrijgemaakt voor een tijdelijke ondersteuning in noodzakelijke kosten (TONK). Het geld is geen inkomensondersteuning, maar bijvoorbeeld bedoeld voor zzp'ers of flexwerkers die de huur niet meer kunnen betalen. Het ministerie wil voor 1 februari meer duidelijkheid geven voor wie de maatregel precies bedoeld is.
Al Mobayed wil met dat geld ook mensen helpen die normaal gesproken veel verdienen. "We kunnen hopelijk mensen helpen die bijvoorbeeld de hypotheek niet kunnen betalen. Ik hoop dat we naar maatwerk kunnen kijken, naar wat iemand echt nodig heeft."
Schoonheidsspecialiste Van Meenen aarzelt niet om via die regeling meer steun te vragen. "Als we na 9 februari dicht moeten blijven, heb ik geen andere keus dan bij de gemeente aan te kloppen", zegt zij. "Als ik voldoe aan de regels, zal ik er daarom zeker gebruik van maken."