Amerikaanse minister Pompeo onderweg naar Israël voor veelbesproken bezoek
Het is nu al een veelbesproken reis, ook al is het precieze programma nog niet helemaal duidelijk. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo reist vandaag naar Israël voor een driedaags bezoek. Hij spreekt onder anderen met premier Benjamin Netanyahu.
Een gevoelig onderdeel van de reis lekte vorige week al uit. Volgens diverse media is Pompeo namelijk van plan om een Israëlische nederzetting in bezet Palestijns gebied te bezoeken, iets wat geen enkele van zijn voorgangers ooit heeft gedaan. De Amerikaanse minister zou langs willen gaan bij een Israëlische wijngaard op de bezette Westelijke Jordaanoever.
Dat bezoek zou een eerder ingenomen standpunt van de Amerikaanse regering onderstrepen. Onder president Donald Trump vindt de VS namelijk niet langer dat de nederzettingen illegaal zijn, al ziet de rest van de internationale gemeenschap dat wel zo. De Palestijnse premier Mohammed Shtayyeh noemde de plannen vorige week alvast een gevaarlijk precedent, ook al is niet zeker of en wanneer het bezoek zal plaatsvinden.
Eerste officiële delegatie Bahrein
Wat wel al is bevestigd, is dat Pompeo vandaag een ontmoeting heeft met premier Netanyahu. Ook de minister van Buitenlandse Zaken van Bahrein schuift daarbij aan. Het is voor het eerst dat een officiële delegatie uit de Golfstaat op bezoek is in Israël. Volgens een Amerikaanse woordvoerder zullen de leiders verdere samenwerking tussen de landen bespreken.
Het is onderdeel van de erfenis van de periode-Trump: onder bemiddeling van de Amerikaanse president tekenden Israël en Bahrein eerder dit jaar een diplomatiek akkoord. Ook met de Verenigde Arabische Emiraten en Sudan knoopte Israël de afgelopen maanden officiële betrekkingen aan. Tot voor kort werd Israël door die drie Arabische landen niet erkend.
In de gesprekken zal het vandaag waarschijnlijk ook gaan over Iran, dat door zowel Israël als zijn nieuwe Arabische bondgenoten wordt gezien als de belangrijkste vijand in de regio. Afgelopen nacht voerde Israël nog luchtaanvallen uit op Iraanse en Syrische doelen in Syrië, waarbij drie doden vielen.
Ook de VS voert onder Trump een politiek van harde confrontatie met Iran en stapte onder meer uit het nucleaire akkoord met het Iraanse regime. Vorige week zou Trump zelfs nog overwogen hebben een Iraanse kerncentrale aan te vallen, meldde onder meer The New York Times.
De harde aanpak van Iran is een van de redenen dat Trump in Israël zeer populair is. Netanyahu noemde de Republikein eerder dit jaar "de grootste vriend die Israël ooit in het Witte Huis heeft gehad".
Einde van een tijdperk
Trump nam de afgelopen jaren dan ook een reeks pro-Israëlische beslissingen. Zo verplaatste hij de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem en erkende hij de Israëlische soevereiniteit over de bezette Golanhoogten, die het land in 1967 veroverde op Syrië.
Het bezoek van Pompeo lijkt daarmee ook het einde van een tijdperk in te luiden, aangezien het in deze regeerperiode waarschijnlijk zijn laatste trip naar Israël is. De machtsoverdracht aan de regering-Biden staat over twee maanden gepland, al weigert Pompeo net als Trump vooralsnog het verlies te accepteren.
Netanyahu heeft Biden al wel gefeliciteerd, en noemde hem daarbij "een grote vriend van Israël". Gisteren belde de Israëlische premier voor het eerst sinds de Amerikaanse verkiezingen met Biden, en de twee spraken af om elkaar snel te ontmoeten.
Banden met Palestijnen aanhalen
Hoewel de Democraat bekendstaat als pro-Israëlisch, zal er vermoedelijk wel een andere wind gaan waaien uit Washington. Zo is Biden een tegenstander van de Israëlische nederzettingenpolitiek en beloofde hij ook de banden met de Palestijnen weer aan te halen. Gisteren kondigde de Palestijnse Autoriteit al aan de samenwerking met Israël op onder meer het gebied van veiligheid te willen hervatten.
Maar op andere punten zal Biden waarschijnlijk de lijn van zijn voorganger blijven volgen. Zo heeft de aankomende president al laten weten dat hij de ambassade in Jeruzalem zal laten staan en is hij een voorstander van verdere toenadering tussen Israël en de Arabische landen in de regio.
