Taliban steeds actiever in Uruzgan: 'Heel frustrerend om te horen'

Steeds vaker zijn de Taliban actief in de Afghaanse provincie Uruzgan, bijvoorbeeld rond de stad Deh Rawod. Op die plek waren zo'n veertien jaar geleden Nederlandse militairen gestationeerd voor missie Task Force Uruzgan. Hoe vinden veteranen het eigenlijk dat de Taliban weer zo actief zijn in Uruzgan?

"Het is heel frustrerend om te horen", vertelt Robbert Miedema, die van eind 2007 tot april 2008 werd uitgezonden naar het gebied. "Het zit toch in je hart om daarheen te gaan en mensen te helpen. Dit doet wel wat met je."

Miedema was groepscommandant van een verkenningseenheid, die uitzocht waar de vijand zich bevond. Zijn missie startte in Kamp Holland, vanwaar ze al snel vertrokken naar Deh Rawod. Daar waren de Taliban toen in groten getale aanwezig. "We hebben toen veel Taliban verdreven. Lange tijd was het daarna dan ook relatief rustig in het gebied."

Militairen overleden

Task Force Uruzgan startte in 2006, naar aanleiding van een NAVO-verzoek om bij te dragen aan de wederopbouw van Afghanistan en de veiligheid aldaar. Over deelname aan de missie heerste verdeeldheid binnen de politiek. Aanvankelijk hadden PvdA en D66 twijfels, maar uiteindelijk stemden ze toch voor.

Duizenden Nederlandse militairen zijn in die vier jaar uitgezonden naar Uruzgan. Ze zaten verspreid over twee kampen: Hadrian in Deh Rawod en kamp Holland bij Tarin Kowt. De missie verliep niet zonder slag of stoot; het kostte aan 24 Nederlandse militairen het leven.

Op de missie kwam ook commentaar. "Ik ben het er niet mee eens als mensen zeggen dat het voor niets is geweest", zegt Miedema. "We hebben ons best gedaan om het zo veilig mogelijk te maken voor de burgers. En ik heb het gevoel dat we iets hebben betekend voor de bevolking. We hebben ze min of meer bevrijd voor een lange tijd, wat mij betreft was het niet kansloos."

Maar Task Force Uruzgan was niet alleen stabiliteit en veiligheid bieden, voegt Miedema eraan toe. "Het was ook een gevechtmissie. Ons doel was zeker om vrede te sluiten, maar het is niet zo dat we alleen maar scholen bouwden en de mensen naar ons zwaaiden. Dat weten de gevechtseenheden wel."

Bij een van de operaties in januari 2008, kwamen twee Nederlandse militairen om. "Het is zwaar als er Nederlandse of Afghaanse collega's sneuvelen", zegt de oud-militair. "Zoiets heeft impact, maar je moet door. Het doet pijn maar je weet dat je met de rest van de groep heelhuids terug moet komen. Dat besef van gevaar en het verliezen van collega's komt eigenlijk pas thuis." Miedema werkt niet meer bij defensie en heeft inmiddels een eigen onderneming.

Einde van de missie

In 2010 waren er besprekingen over de eventuele verlenging van de missie, maar die leidden tot een kabinetscrisis en de val van het vierde Kabinet-Balkenende. In augustus van dat jaar kwam er dan ook een einde aan Task Force Uruzgan. "Jammer dat we daar niet langer zaten of het werk konden overdragen. Maar het probleem is dat het gebied zo groot en uitgestrekt is, om dat te controleren moet je daar elke dag mankracht hebben", zegt Miedema.

De NOS sprak ook met een andere veteraan, die in dit artikel anoniem blijft. Die persoon werkt nog bij Defensie en kan niet bij naam worden genoemd. De echte naam is bekend bij de redactie.

Volgens die veteraan is het niet gek dat Talibangroepen nu weer delen van Uruzgan veroveren. "Ik denk dat veel militairen het er niet mee eens waren dat we weg moesten. Het was te voorspellen dat we het conflict niet konden oplossen in die vier jaar. Als we meer hadden willen bereiken, hadden we langer moeten blijven."

De anonieme veteraan werd in 2007 voor een aantal maanden uitgezonden naar Uruzgan, als onderdeel van de infanterie. Zijn dienstperiode kwam abrupt ten einde toen hij gewond raakte, en bij dat incident ook een collega verloor. De veteraan heeft lichamelijke klachten overgehouden aan de aanslag en zegt daar nog iedere dag last van te hebben.

Sommige veteranen vinden dat in Nederland vooral de negatieve kanten van het conflict zijn belicht, bijvoorbeeld de burgerdoden. "In Uruzgan was veel ellende, het is heel erg dat er burgerdoden vielen. Maar we hebben ook goede dingen gedaan en daar zijn we trots op", zegt de veteraan. Onderwijs werd bijvoorbeeld toegankelijker voor meisjes, zegt hij.