Rutte kijkt naar inkomen Oranjes, maar waarschuwt voor 'populistische discussies'

Premier Rutte gaat nadenken of de financiering van het koninklijk huis aangepast moet worden. Hij voelt er eigenlijk weinig voor, omdat hij vreest voor een eindeloze discussie over de hoogte van het inkomen van de Oranjes. "Wat is veel en wat is weinig? Daar kom je niet uit", zei de premier in de Tweede Kamer bij de begroting van de Koning.

Rutte beloofde wel om er nog eens goed over na te denken, ook over de jaarlijkse salarisverhoging. "Ik ga me beraden en op de hand wegen." In december komt hij met een brief met een definitief standpunt.

De premier reageerde op vragen van PvdA, GroenLinks, SP, D66 en de Partij voor de Dieren over onder meer de huidige salarisverhoging van vijf procent voor Willem-Alexander en Máxima en het geld dat prinses Amalia vanaf haar achttiende jaar zal ontvangen. "De hoogte doet al langer de wenkbrauwen fronsen", zei D66-Kamerlid Sneller. "Vijf procent salarisverhoging is niet uit te leggen in crisistijd", zei Wassenberg van de Partij voor de Dieren.

Personeel

Het inkomen van de koning bestaat uit twee delen. Een A-component kan gezien worden als het salaris, voor de koning in 2021 bijna een miljoen euro. De B-component, zo'n 5 miljoen, is voor het personeel en materiële ondersteuning. Het staat in de Wet financieel statuut van het Koninklijk Huis (WFSKH) uit 1972, die in 2008 opnieuw door de Tweede Kamer werd goedgekeurd. Er is destijds een vast bedrag vastgesteld en dat is al die jaren meegegroeid, geïndexeerd.

Sommige Kamerleden willen meer transparantie en vragen zich af hoe het systeem eigenlijk precies is opgebouwd. "Amalia krijgt een riante studiebeurs, maar waar is dat op gebaseerd?", vraagt PvdA-Kamerlid Kuiken zich af. De kroonprinses kan in 2022 rekenen op 296.000 euro salaris. "Is het nog wel van deze tijd?"

Rutte is wel bereid om meer duidelijkheid te geven over die B-component. Een meerderheid van de Tweede Kamer heeft dat gevraagd, omdat de partijen dan beter kunnen zien of jaarlijkse bedrag helemaal wordt besteed aan personeel en materiële ondersteuning of dat er misschien geld uit de pot overblijft.

De premier voelt weinig voor een discussie over de A-component, het salaris. Het geld is bedoeld om te zorgen dat de Oranjes financieel onafhankelijk zijn, benadrukt Rutte in de Tweede Kamer. "Amalia is geen gewoon meisje", aldus Rutte. "Ze heeft toch geen keuze, ze is de troonopvolgster. Er is geen alternatief. Wij kunnen later nog een carrièrestap doen."

Populistisch

Rutte waarschuwde voor een jaarlijkse terugkerend debat over het inkomen van de Oranjes. "We moeten voorzichtig zijn met een discussie die al heel snel populistisch gevoerd wordt." Hij gelooft niet in de zin ervan. "Je gaat het nooit eens worden over de hoogte ervan. Ook als ze mijn salaris krijgen, is dat te hoog". Rutte verdient zo'n 170.000 euro per jaar, dat is de grens aan inkomens in de publieke sector.

PvdA-Kamerlid Kuiken vindt dat Rutte het debat te gemakkelijk uit de weg gaat. In de Tweede Kamer wordt er voortdurend gepraat over de hoogtes van inkomens en andere uitkeringen, betoogde ze. "De koning is een onderdeel van de maatschappij en dan mag je wel degelijk hier praten over wat billijk is en wat niet."