Eerste corona-sneltesten goedgekeurd, 'gaat testaanpak rigoureus veranderen'
De eerste twee van vijf corona-sneltesten die in Nederland onderzocht worden op hun betrouwbaarheid, zijn geslaagd voor dat toelatingsexamen. De sneltesten hebben een kwartier nodig om te vertellen of iemand besmet is met het coronavirus.
Dat maakt minister De Jonge van Volksgezondheid vandaag bekend bij een werkbezoek aan het Amphia Ziekenhuis in Breda. Daar is een van de beide testen de afgelopen tijd gevalideerd. De andere is goedgekeurd na onderzoek in het UMC Utrecht.
De Jonge is enthousiast over de resultaten. "Je kunt deze test zeker gaan gebruiken in een snelteststraat voor mensen in het onderwijs of de zorg, maar ook in andere vitale beroepen", zegt hij. "Of voor mensen die positief naar voren komen uit de bron- en contactonderzoeken, zodat je die heel snel kunt testen. Of voor gebruikers van de corona-app."
Zoeken naar beste toepassing
De beide nu goedgekeurde sneltesten worden verder onderzocht op hun bruikbaarheid. "De komende weken gaan we in de praktijk uitvinden voor welke toepassingen deze testen het meest geschikt zijn", zegt de minister.
"Je moet telkens goed kijken hoe je zo'n sneltest het best kunt inzetten als aanvulling op de normale testen van de GGD. Precies dat gaan we de komende weken uitzoeken om vervolgens te beslissen hoe we de testen definitief gaan inzetten."
Volgens De Jonge gaat eventuele schaarste aan sneltesten Nederland deze keer geen parten spelen. "Voor we wisten of de testen geschikt waren, hebben we op voorhand al enorme aantallen ingekocht. Zodra de testen geschikt blijken in een bepaalde situatie, kunnen we die meteen ook daadwerkelijk inzetten."
Aanpak gaat veranderen
Ook de betrokken wetenschappers zijn hoopvol over de rol die sneltesten kunnen gaan spelen. "Ik denk dat dit een doorbraak gaat betekenen in het testbeleid", zegt Jan Kluytmans, hoogleraar en hoofd medische microbiologie in het Amphia Ziekenhuis. Hij noemt de resultaten van de proeven met de sneltesten zeer overtuigend. "Ik had niet durven hopen dat het zo goed zou werken. Dit kan de zaak echt volledig veranderen."
Kluytmans deed maandag zelf een sneltest, zo ziet die eruit:
Zijn Utrechtse collega Marc Bonten, hoofd medische microbiologie in het UMC Utrecht, noemt die resultaten in een artikel dat vandaag in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG) verschijnt "zeer bemoedigend".
In Breda is een test van het Amerikaanse bedrijf BD gevalideerd, in Utrecht en ook op Aruba een van het ook Amerikaanse Abbott. In Breda namen 351 personen deel aan het onderzoek, in Utrecht 1044 en op Aruba 134.
De sneltest gaf geen enkele fout-positieve uitslag, waarbij de test dus aangeeft dat iemand corona had terwijl dat niet zo was. De specificiteit van de test - hoe goed pikt de test mensen eruit die geen corona hebben - was in de drie onderzoeksgroepen dus 100 procent; iedereen die positief getest werd was ook echt positief.
In onderstaande video legt microbioloog Rob Schuurman uit hoe de goedgekeurde sneltest van het UMC Utrecht werkt:
De sensitiviteit - hoe goed pikt de test mensen eruit die corona hebben? - varieerde tussen 72 en 94 procent. Dat heeft ermee te maken dat in een deel van de gevallen de gangbare PCR-testen een zwak-positieve uitslag gaven. Dan hebben geteste personen maar weinig virusdeeltjes bij zich en is de kans op besmettelijkheid zeer klein.
Als die gevallen worden weggelaten, ligt de sensitiviteit van de sneltesten volgens Bonten op zeker 85 procent. "Dan mist de test dus 15 procent van alle positieven. Negatief is dus niet perse negatief", aldus Bonten in een toelichting.
"Slechts een deel van de fout-negatieven gaat nog besmettelijk worden, degenen die nog vroeg in de ziekte zitten. Degenen die laat in de ziekte zitten niet. Bij mensen die nog maar kort klachten hebben zullen we ook bij een negatieve testuitslag voorzichtig moeten zijn en bijvoorbeeld de test twee dagen later herhalen."
"Deze nieuwe testen gaan onze aanpak rigoureus veranderen", schrijft Bonten. Sneltesten geven niet alleen een snelle uitslag, maar zullen op termijn misschien ook mogelijk maken dat mensen zelf kunnen testen of ze corona hebben.
Haken en ogen
"Er moet nog veel uitgezocht worden, want er kleven ook risico's aan", stelt Bonten in het NTvG. "Zo zouden alle gasten van een receptie in de tuin van het Witte Huis met een sneltest onderzocht zijn, maar liep de bijeenkomst toch uit op een superspreader event."
Bonten is er ook niet helemaal gerust dat er straks niet toch schaarste aan de sneltesten gaat ontstaan. "Zeker als een handvol (Amerikaanse) producenten straks de mondiale markt bepalen."
