Ramadan-soaps: 'Voor ons is het een traditie tijdens deze maand'

• Daisy Mohr

Ramadan is een spirituele maand van bezinning, maar ook de maand van een ruime keuze uit nieuwe soapseries. Op de eerste avond na het breken van het vasten zitten miljoenen Arabische kijkers aan de buis gekluisterd om te zien wat de thema's van het jaar zullen zijn en welke Arabische sterren een hoofdrol hebben.

"Voor ons is het een familieritueel", vertelt Yamama vanuit Dubai. "Eigenlijk kijk ik gedurende het jaar nauwelijks Arabische series maar tijdens ramadan is het een traditie." Elk jaar kiest zij voor de hele familie en schoonfamilie nauwkeurig een aantal soaps die ze dan elke avond kijken. "Allemaal dezelfde en daarna hebben we het erover. Iedereen kijkt er weer anders naar."

Verbindende factor

Haar familie en schoonfamilie woont verspreid over de hele wereld, maar dat maakt niet uit. Ramadan-soaps zijn pan-Arabisch en kunnen via de satelliet overal bekeken worden. Honderden miljoenen kijkers en dus een reclame- en kijkcijferkanon; al helemaal nu zoveel mensen tijdens de coronacrisis thuiszitten.

"Dit jaar verheug ik me er nog meer op dan normaal", vertelt Hind in Libanon. "We hebben een lockdown en kunnen dus 's avonds niet bij familie op bezoek of iets gezelligs buiten doen. Ik kijk meer soaps dan ooit."

Opnames stilgelegd

De corona-uitbraak heeft ervoor gezorgd dat veel productiehuizen in Libanon en Syrië hun ramadan-soaps dit jaar niet op tijd af konden krijgen. Door coronamaatregelen werden de opnames en montages vroegtijdig afgebroken. Sommige regisseurs hebben het script snel moeten aanpassen om het toch op tijd af te kunnen krijgen. Het is nog afwachten of dit jaar van alle soaps de hele reeks te zien zal zijn, of dat sommige series wat eerder op zullen houden.

In Libanon mocht onlangs toch weer gefilmd worden, onder supervisie van het Ministerie van Gezondheidszorg en onder strikte voorwaarden. Op Instagram verschenen filmpjes van de Libanese ster Cyrine Abdel Nour die met sprays gedesinfecteerd werd voordat ze de set op liep. Ondanks de oorlog in Libië en Jemen, zijn ook daar dit jaar ramadan-soaps opgenomen.

Taboes aansnijden

De thema's van de series zijn allang niet meer alleen maar sociale taboes en de liefde. De afgelopen jaren ontstond er juist veel variatie. Eerder scoorde Al Ghareeb Al Soud, over vrouwelijk IS-rekruten goed. Een andere soap over huiselijk geweld was controversieel.

Ook dit jaar zijn er verrassingen. Twee prominente soaps snijden het gewaagde onderwerp 'betrekkingen met Israël' aan. Een taboe-onderwerp waar in veel landen in de regio nauwelijks openlijk over gepraat kan worden.

Oum Haroun, uitgezonden door de Saoedische zender MBC, heeft een Joodse verloskundige als hoofdpersoon. Het verhaal speelt zich af in een fictieve, ongedefinieerde golfstaat in de veertiger jaren. Een multi-religieuze setting waar de Joodse gemeenschap een rol van betekenis heeft.

Er kwam na de eerste uitzending meteen kritiek dat deze serie Arabische 'normalisatie' met Israël zou aanmoedigen. Daar is de schrijver van het script het niet mee eens: "De onderliggende boodschap is hoe moslims liefde, goede intenties en vrede tonen aan niet-moslims", zei Ali Abdel Halim Shams, in een interview op Arabische televisie.

Dit is de trailer van Oum Haroun:

Ook op sociale media is er veel kritiek op de serie. 'Naïef' en 'zonder diepgang', twitterde de Koeweitse schrijfster Dalaa al Moufti. Maar er zijn ook complimenten: "Dit werkt misverstanden over onze geschiedenis uit de weg", schreef de Saoedische columnist Hoessein Shobokshi. "In de golf zijn wij niet gewend aan Joodse hoofdrolspelers, tenzij ze de slechterik zijn."

Volgens MBC staat Oum Haroun nu al hoog in de de top vijf van beste ramadan-soaps van het seizoen.

Verleiding

Tot nu toe is Yamama's favoriet dit jaar Awlad Adam. Geregisseerd door de Syrische Laith Hajjo, is het een spannend drama over een rechter en een beroemdheid. "De combinatie van Syrische acteurs en Libanese actrices is een winnende mix", vindt Yamama.

Wel was ze vorige week behoorlijk gechoqueerd door een scene waarbij de Libanese hoofdrolspeelster gehuld in een klein handdoekje de douche uitkwam en deze suggestief liet vallen voor de ogen van een man die niet haar echtgenoot was. "We zien haar niet bloot maar ik schrok me rot. Gelukkig zat mijn vader niet naast me op de bank want dan had ik echt niet geweten waar ik had moeten kijken. Zoiets hoort niet bij Arabische ramadan-soaps!"