Willem-Alexander biedt excuses aan voor Nederlands geweld in Indonesië

Koning Willem-Alexander heeft excuses aangeboden voor Nederlands geweld in Indonesië tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd tussen 1945 en 1949. Dat deed hij op de eerste dag van het staatsbezoek aan Indonesië.

"Voor de geweldsontsporingen van Nederlandse zijde in die jaren wil ik hier nu, in navolging van eerdere uitspraken van mijn regering, mijn spijt uitspreken en excuses overbrengen", zei de koning in een toespraak. "Dit doe ik in het volle besef dat de pijn en het verdriet van de getroffen families generaties lang voelbaar blijven."

Bekijk hier een fragment uit zijn toespraak:

Het is voor het eerst dat op het allerhoogste niveau excuses zijn aangeboden. Koningin Beatrix bood bij haar staatsbezoek in 1995 geen excuses aan; er wordt gezegd dat het kabinet dat niet wilde. Pas tien jaar later, in 2005, kwam er een doorbraak, toen minister Bot van Buitenlandse Zaken zei dat Nederland in de jaren aan de verkeerde kant van de geschiedenis stond.

"Als je het gevoel hebt dat wat ik in 2005 heb gezegd niet voldoende is geweest en je wilt dat nog eens aanzetten, dan is dat natuurlijk goed", zei oud-minister Bot vanochtend in het NOS Radio 1 Journaal. "Het is een mooi en koninklijk gebaar." Bot zegt dat hij wel benieuwd is naar de reactie van "onze Indonesische vrienden".

Historicus Esther Captain, die onderzoek doet naar de onafhankelijkheidsstrijd in Indonesië, denkt dat het vooral voor jongere generaties heel belangrijk is om excuses te horen. "Het kan helpen bij het op zoek gaan naar een evenwichtige geschiedschrijving. Het is juist de derde generatie die ervoor kan zorgen dat er openheid komt. Ik denk wel dat het voor sommige Indië-veteranen even slikken zal zijn."

Versoberd bezoek

Koning Willem-Alexander heeft een krans gelegd op het Indonesische ereveld Kalibata. Daar liggen onder meer de slachtoffers begraven van de onafhankelijkheidsoorlog die Indonesië tussen 1945 en 1949 voerde tegen Nederland.

Kort daarna was er een welkomst-ceremonie bij het presidentiële paleis van gastheer president Widodo. Voorafgaand aan een besloten staatslunch gaven de koning en de Indonesische president een gezamenlijke persverklaring.

"Wij feliciteren de bevolking van Indonesië van harte met de viering van 75 jaar onafhankelijkheid", zei Willem-Alexander daar. Met deze woorden sloot hij aan bij een verklaring uit 2005. Nederland erkende toen voor het eerst dat Indonesië in 1945 onafhankelijk werd en niet pas in 1949, toen een akkoord werd gesloten over de machtsoverdracht.

Willem-Alexander en Máxima gaan later vandaag naar het Nederlandse ereveld Menteng Pulo, waar bijna 4300 Nederlanders begraven liggen die tijdens de Tweede Wereldoorlog en de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog omkwamen.

Het staatsbezoek wordt versoberd vanwege een bootongeluk gisteren waarbij zeven mensen omkwamen.