Waarom kozen deze brexitbedrijven voor Nederland? 'Het was een gekkenhuis'

• Lisa Schallenberg

  redacteur Economie

Steeds meer bedrijven kiezen er vanwege brexit voor om naar Nederland te komen, zo bleek vanochtend. Wat zijn dat voor bedrijven, en waarom doen ze dat?

Van de 140 'brexitbedrijven' die zich sinds het Britse referendum in 2016 in Nederland hebben gevestigd, zijn de namen niet allemaal bekend. Veel ondernemingen willen niet publiekelijk zeggen dat brexit de reden is van hun komst, omdat dat in het Verenigd Koninkrijk gevoelig kan liggen.

In dit artikel komen bedrijven aan het woord die afgelopen jaar de stap naar Nederland hebben gezet en wel over hun beweegredenen willen vertellen.

Zie in deze drie grafieken hoeveel bedrijven er de afgelopen drie jaar door de brexit voor Nederland kozen, en hoeveel banen die verwachten te creëren en investeringen die zij van plan zijn te doen de komende drie jaar. (Bron: Netherlands Foreign Investment Agency)

Afgelopen jaar stond 29 maart bij veel ondernemers rood omcirkeld in de agenda. Op die datum zou het Verenigd Koninkrijk zonder deal uit de Europese Unie stappen als er geen uitstel zou worden verleend.

"Wij maakten ons daar heel veel zorgen over: lange rijen bij de douane", zegt de Britse Rana Harvey, directeur van webwinkel Monstershop in York. Zij leveren allerlei producten - van gootstenen tot jukeboxes - aan particulieren en bedrijven.

Ze wilden niet helemaal weg uit het VK, maar moesten wel toegang blijven houden tot hun Europese klanten. En dus werd in februari besloten tot het openen van een distributiecentrum op het Europese vasteland. "Op 18 maart gingen de deuren van ons nieuwe centrum in Venlo al open", zegt Harvey.

"We moesten alles doen in die maand. Een land kiezen, een distributiecentrum vinden, personeel aannemen. Het was een gekkenhuis."

Waarom Nederland? "Door de taal - iedereen spreekt fantastisch Engels hier", zegt Harvey. Daarnaast kan je in Nederland btw verleggen als je importeert uit niet-EU landen. De btw hoeft dan niet direct te worden betaald als spullen worden geïmporteerd, maar pas bij de aangifte; een voordeel voor de geldstroom van bedrijven.

Op de grens

De keuze viel op Venlo omdat dat bij de grens met Duitsland is. "Daardoor konden we next-day delivery gaan garanderen", zegt Harvey. Nu, bijna een jaar later, werken er drie mensen bij het distributiecentrum in Nederland en wordt een vierde ingewerkt.

Ook Inawisdom, een bedrijf dat andere bedrijven helpt om gebruik te maken van kunstmatige intelligentie, maakte in juni afgelopen jaar de stap naar Nederland.

Dimitrios Gontzes is nu nog de enige voltijds werknemer van de Nederlandse dochteronderneming in Rotterdam, maar in augustus moeten er drie tot vijf vacatures vervuld zijn. "Data scientists, maar ook mensen in sales die de taal spreken en de cultuur kennen."

Dit bedrijf is niet naar Nederland gekomen uit angst voor lange rijen bij de douane. "Wij leveren geen fysiek product", zegt Gontzes. "Het brexit-risico voor ons zijn de wetten die datagebruik reguleren."

"Klanten willen zeker weten dat hun data veilig zijn. Dan moet je kunnen garanderen dat data binnen Europa blijven, en niet onder andere wetten in het Verenigd Koninkrijk vallen." Door de brexit is er geen garantie dat die wetten hetzelfde blijven.

Mediabedrijven

Ook mediabedrijven zijn naar Nederland gekomen of hebben hier uitgebreid het afgelopen jaar. Discovery, met zenders als Discovery, Animal Planet en Eurosport, is daar één van. Het bedrijf had al jaren een kantoor in Amsterdam, maar dat is uitgebreid en een deel van de uitzendlicenties is van Engeland naar Nederland verhuisd.

"We zijn daardoor van 45 naar 110 werknemers gegaan in Nederland", zegt een woordvoerder. Sommigen kwamen over vanuit het Verenigd Koninkrijk, anderen zijn hier in Nederland aangenomen. Volgens Discovery heeft Nederland een van de sterkste mediasectoren in de EU.

Dat was ook de voornaamste reden om hierheen te komen voor Ridley Scott Creative Group, een collectief van productiemaatschappijen wereldwijd. Ze maken onder meer advertenties en documentaires. Het hoofdkantoor zit nog in Londen, het Europese hoofdkantoor is sinds afgelopen jaar in Amsterdam gevestigd.

In maart opende het bedrijf de deuren, aan de Oudezijds Achterburgwal in Amsterdam. "Hier zitten zoveel wereldmerken op fietsafstand van elkaar", zegt Ross Plummer, de algemeen directeur. Door de brexit wilde het bedrijf uitbreiden naar het Europese vasteland, onder meer om makkelijker EU-burgers te kunnen aannemen.

"We begonnen met twee werknemers", zegt Plummer. "Nu werken er zes mensen in het kernteam, en we werken samen met veel meer mensen als we producties maken. We willen nog doorgroeien, dat is het plan".

Aantrekkende werking

Jeroen Nijland, commissaris van het Netherlands Foreign Investment Agency, de organisatie die bedrijven helpt zich in Nederland te vestigen, ziet dat de aanwezigheid van andere sterke bedrijven belangrijk is. "Wij hebben inmiddels een sterk mediacluster in Nederland met bijvoorbeeld Netflix, Endemolshine en nu ook Discovery", zegt hij. "Dat trekt andere bedrijven in de sector aan, waardoor zo'n cluster nog sterker wordt."

Volgens Nijland geldt dat ook voor de zakelijke dienstverlening, de IT en life sciences. Dat laatste komt onder meer door de komst van het Europees Medicijnagentschap, in 2018.