Inspanningsfysioloog Janssen: 'Kipchoge zeldzame postzegel'
De prestatie van Eliud Kipchoge om de marathon in minder dan 2 uur rennend af te leggen, is uitzonderlijk. Dat staat vast voor inspanningsfysioloog Eugène Janssen.
De inmiddels 70-jarige, gepensioneerde Limburger, ook sportarts en biochemicus, was in het verleden bondscoach van de Nederlandse wegatletiek, werkte voor de wielerploeg van Jan Raas en begeleidde onder andere wielrenners als Laurens ten Dam en Roy Curvers.
"Kipchoge is een zeldzame postzegel", zegt Janssen over de 34-jarige Keniaan, die in Wenen de marathon (42,195 kilometer) aflegde in 1 uur, 59 minuten en 40 seconden. Die beschrijving heeft uitleg nodig.
Combinatie
"Het is een combinatie van mentale hardheid, fysiek vermogen, lichamelijke fitheid en training wat Kipchoge in staat heeft gesteld tot deze prestatie. Wat hij gedaan heeft, is echt fantastisch, maar Kipchoge had natuurlijk in het verleden al aangetoond verschrikkelijk hard te kunnen lopen."
Janssen promoveerde in 1988 op zijn proefschrift 'Marathon Running', waarvoor hij vier jaar onderzoek deed naar functionele veranderingen van mannen en vrouwen in de marathontrainingen en marathonwedstrijden.
Een van zijn conclusies destijds was dat het leveren van topprestaties vaker op toeval berust dan op kennis van de inspanningsfysioloog.
"Als je alleen thuis bent in trainingsleer, dan is de prestatie vaker gebaseerd op toeval dan op kennis. Je kunt niet altijd alles plannen. Heel vaak gebeurt er iets wat je niet had verwacht of had ingecalculeerd. Dat is heel ingewikkeld. Als het goed gaat, kan het ook bijna niet fout gaan."
"Kipchoge heeft de uitstraling, het zelfvertrouwen: bij hem zie je dat wat hij gedaan heeft samen met zijn begeleidingsteam gewoon erg goed was", zegt Janssen.
Van Langen en Schippers
De prestatie van Kipchoge doet hem veel denken aan de olympische zege van Ellen van Langen op de 800 meter in Barcelona (1992) en de wereldtitel van Dafne Schippers in 2015 (Peking) op de 200 meter in de supertijd van 21,63 seconden.
"Beiden verkeerden in een soort euforie. Van Langen was destijds al een tijdje ongeslagen. In de eerste ronde van de finale werd toen vreselijk hard gelopen. Van Langen liep in de laatste 150 meter een gat dicht. In haar hoofd zat het idee dat ze niet kon verliezen, waardoor ze boven zichzelf uitsteeg."
"Schippers zat in de juiste flow op het juiste moment. Als ze een dag later in die flow had gezeten, had ze daar niets aan gehad", luidt de verklaring van de inspanningsfysioloog.
Grens menselijk lichaam?
Kipchoge had in Wenen wel te maken met ideale omstandigheden en beschikte over veel kennis en mogelijkheden om de recordpoging niet te laten mislukken. Zo had hulp van 41 'hazen' en liep hij op speciale schoenen. Maar ondanks de perfecte voorbereiding, moest Kipchoge uiteindelijk natuurlijk nog wel zelf lopen. Dat deed hij, en hoe.
Heeft de atleet nu de grens van de mogelijkheden van het menselijk lichaam bereikt? Janssen weet zeker van niet.
"Kipchoge heeft de fysieke mogelijkheden en de mentale hardheid om tot deze prestatie te komen. Hij beschikte ook over kennis van een eerdere mislukte poging (in 2017 lukte het Kipchoge in Monza niet om onder de twee uur te lopen, red), zodat hij en zijn begeleiders wisten wat er veranderd moest worden om wel succesvol te zijn."
"Een grens is er altijd, maar dit is nog niet dé grens. Een iemand heeft het voorbeeld gegeven. Dat is de stimulans voor anderen om nog harder te gaan."
Dat de Keniaan al 34 is, zegt Janssen niets. Leeftijd speelt volgens hem geen bepalende rol. "Carlos Lopes was al 37 jaar toen hij in Los Angeles olympisch kampioen op de marathon werd. Je leeftijd wordt mede bepaald door de mentale hardheid."
"De onverzettelijkheid van Kipchoge is een gevolg van een nauwgezette structuur in zijn leven en de opgebouwde mentale hardheid. Zijn manier van leven zie je terug in zijn lopen."
