Akkoord over minder en duurzamer vissen op Noordzee in zicht

• Rob Koster

  Economieverslaggever

Er is een akkoord op handen om met honderden miljoenen euro's de Nederlandse viskottervloot uit te dunnen en te verduurzamen. Het gaat om de 130 kotters die op tong en schol vissen op de Noordzee.

Deze groep vissers heeft te maken met het Europese verbod op pulsvissen, de enorme groei van windmolenparken op zee en de naderende brexit. Bovendien hebben veel vissers geen opvolgers en wordt het steeds lastiger om bemanning te vinden.

Van zondag tot en met donderdag op zee

De Nederlandse kottervloot is de afgelopen tientallen jaren al flink gekrompen. Dat zie je ook in de haven van Oudeschild op Texel. De familie Vonk voegde in 2005 de tongquota van hun twee viskotters bij elkaar en ging terug naar één schip. Vader Vonk stopte er mee en zoon Cor Vonk is nu schipper op de Klasina J. beter bekend als de Texel 1. Broer Thijs vist mee en vervangt Cor regelmatig als schipper.

Op zondagavond 22.00 uur varen de Texelse kotters de haven van Oudeschild uit om tot donderdagavond te vissen op tong. Traditiegetrouw doen acht van de tien kotters dat voor de Engelse kust in Britse territoriale wateren. De Texel 1 heeft nog een volledig Nederlandse bemanning, maar er zijn al schepen met buitenlandse bemanningsleden. Het wordt steeds lastiger om jongeren te vinden die de hele week op zee willen vissen.

Kijk hieronder naar het verhaal van Cor Vonk, voor wie door alle veranderingen op zee de toekomst zeer ongewis is:

Partijen die overleggen over een Noordzee-akkoord zijn dicht bij afspraken over een transitiefonds waaruit de modernisering van de kottervloot gefinancierd moet worden.

De plannen van alle Noordzeelanden bij elkaar kunnen er toe leiden dat over twintig jaar een kwart van de Noordzee is volgebouwd met windmolens. Landen als het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Denemarken lopen hier in voorop.

Nederland start volgend jaar met een grote inhaaloperatie. Die moet ertoe leiden dat in 2030 70 procent van alle elektriciteit duurzaam is. Dit heeft gevolgen voor natuur, koopvaardij, de olie- en gasindustrie en oefenterreinen van defensie, maar vooral ook voor de visserij.

Het stuk zee waar gevist kan worden, wordt de komende jaren steeds kleiner. Ter compensatie van de schade door windmolenparken komen er natuurgebieden waar vis en ander zeeleven helemaal met rust gelaten moeten worden. De Nederlandse kotters vissen bovendien in groten getale op tong voor de Britse kust en dat kan bij een no-deal-brexit binnen een maand afgelopen zijn.

Het omstreden Europese verbod op pulsvissen leidt ertoe dat veel kotters weer over moeten op de "ketting" waardoor het brandstofverbruik ongeveer verdubbelt. Bij pulsvissen worden tong en schol die op de zeebodem leven opgeschrikt met kleine elektrische pulsen. Bij de traditionele boomkorvisserij worden de netten aan kettingen over de zeebodem gesleept. Het transitiefonds moet de overgebleven vissers gaan helpen bij de ontwikkeling van duurzamer vissersschepen en onderzoek naar nieuwe vistechnieken.

Partijen die overleggen over het Noordzee-akkoord verwachten de komende weken de onderhandelingen af te ronden. Dan moet duidelijk worden hoeveel geld er beschikbaar wordt gesteld door het kabinet en onder welke precieze voorwaarden vissers hier van gebruik kunnen maken.