'Paus zet zwaar geschut in bij aanpak misbruik Polen'

Het Vaticaan wil tot op de bodem uitzoeken wie de schuldigen zijn in het misbruikschandaal binnen de Rooms-Katholieke Kerk in Polen, dat vorige maand naar buiten kwam door een documentaire op YouTube. Daarom vertrekt hoofdonderzoeker Charles Scicluna naar Warschau.

"Daarmee zet het Vaticaan zwaar geschut in", zegt correspondent Andrea Vreede. "Scicluna, aartsbisschop van Malta, is de misbruikdetective van de paus. Hij is de man die twee keer naar Chili ging om daar grote schoonmaak te houden na een misbruikschandaal. Dat leidde ertoe dat alle 32 Chileense bisschoppen hun ontslag aanboden. Van een deel van hen heeft de paus dat ook geaccepteerd."

Scicluna is ook de drijvende kracht achter de misbruiktop die het Vaticaan in februari hield en degene die zich bezighoudt met preventieprogramma's. "Hij zou vandaag al naar Polen gaan, maar het is duidelijk dat dat bezoek nu een hele nieuwe lading heeft gekregen", zegt Vreede.

Documentaire sloeg in als bom

Aanleiding is een door twee broers gemaakte documentaire die alleen te zien is op YouTube en inmiddels is bekeken door 21 miljoen mensen. Daarin zijn getuigenissen van slachtoffers te zien en in het geheim opgenomen materiaal. Die documentaire sloeg volgens Vreede in als een bom.

"Vooral twee van de misbruikzaken zorgen voor enorme commotie. De kapelaan en de biechtvader van oud-president Lech Walesa, hele beroemde priesters, hebben volgens die documentaire ook seksueel misbruik gepleegd. Deze priesters zijn nu keihard van hun voetstuk gevallen."

Veel priesters die vanwege misbruik zijn overgeplaatst of van wie de zaken zijn toegedekt, zijn nog in leven. "Ook zijn er nog veel bisschoppen die misschien verantwoordelijk zijn geweest voor dat overplaatsen en toedekken. Maar dat moet allemaal worden uitgezocht", zegt Vreede.

Schoon schip maken

De kerk wil het misbruik in Polen nu aanpakken op dezelfde manier als in Chili. "In Chili rolden er koppen en daar lijkt het nu schoon te zijn. Nu gaat Scicluna dus naar Polen om te kijken of er daar schoon schip kan worden gemaakt."

Binnen de Poolse kerk heeft de documentaire geleid tot een tweedeling. "Je moet niet vergeten dat Polen het land is van de inmiddels heilig verklaarde paus Johannes Paulus II. Hij heeft nooit iets willen weten van beschuldigingen van seksueel misbruik en zag die beschuldigingen als laster. Zo denken meer mensen binnen de kerk erover. Maar de meerderheid is geschokt, beschaamd en vraagt om vergiffenis. Ze zijn blij dat Charles Scicluna komt."

De documentaire is op YouTube te zien: