Nog steeds een op vijf oud-studenten met studieschuld wanbetaler

• Annemieke van Put en Arno Leblanc

Het lukt de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) niet om het aantal oud-studenten met een studieschuld en een betalingsachterstand naar beneden te krijgen. Een op de vijf is nog altijd wanbetaler, blijkt uit cijfers die de NOS heeft opgevraagd.

Daarmee zijn de cijfers nagenoeg gelijk als in 2014/2015, toen de NOS hetzelfde onderzoek deed. In aanloop naar de invoering van het leenstelsel kondigde toenmalig minister van Onderwijs Jet Bussemaker aan maatregelen te treffen om het aantal omlaag te krijgen.

Onvindbare studenten

Er raken ook nog steeds veel oud-studenten 'zoek'. DUO heeft van bijna 20.000 studenten geen actuele gegevens, waardoor een bedrag van ruim 76 miljoen euro niet kan worden geïnd.

Volgens DUO gaat het hier om mensen die naar het buitenland vertrokken zijn en van wie geen actueel adres bekend is. In juni 2015 waren er 22.000 oud-studenten 'zoek'.

'Niet kunnen, niet willen, niet weten'

Met de definitie van 'betalingsachterstand' die in 2015 gold, was het aantal studenten dat niet of te laat betaalt waarschijnlijk gestegen. De definitie van een wanbetaler is aangepast; iemand is nu wanbetaler bij een achterstand van 270 euro. Ook moet je minimaal drie betalingstermijnen achterlopen. Eerder kon je bij een achterstand van 50 euro al een aanmaning, of zelfs een deurwaarder, verwachten.

Bij 'wanbetalers' is niet altijd sprake van het doelbewust ontlopen van betalingen. DUO zegt dat het gaat om oud-studenten die 'niet kunnen' (financieel onvermogen), 'niet willen' (eronderuit proberen te komen) of 'niet weten' (bijvoorbeeld omdat online-post niet wordt gelezen).

DUO zegt in een reactie dat er nog een lange weg te gaan is en dat er geen snelle oplossing is. "Wij zijn streng voor mensen die niet willen betalen", zegt een woordvoerder verder. "Naar hen sturen we een deurwaarder of we zetten hun paspoort op een signaleringslijst. Het is uiteindelijk toch belastinggeld dat terug moet."

Minder vaak deurwaarder

Het aantal studenten dat succesvol bezwaar maakte tegen het terugbetalen van de studieschuld en/of de hoogte van het termijnbedrag is flink gestegen: van 465 naar 550, terwijl het aantal bezwaren juist daalde met bijna 20 procent.

Ten opzichte van vier jaar geleden is het aantal wanbetalers dat een deurwaarder op de stoep kreeg wél gedaald, van tweederde naar iets minder dan de helft. Ook dat heeft te maken met de nieuwe definitie van het begrip wanbetaler.

Daarnaast stuurde DUO minder wanbetalers de incassoprocedure in, omdat het CJIB de incasso's overnam. Het CJIB int bijvoorbeeld ook de verkeersboetes.

Wil je reageren, dat kan op Twitter via @ArnoLeblanc