Rif-activisten krijgen steun: 'Ik schaam me Marokkaan te zijn'

In het Rifgebied in Marokko hebben familieleden van veroordeelde demonstranten de zwarte vlag gehesen. Ze betreuren de opsluiting van hun naasten. Ook zijn er in Marokkaanse én Nederlandse steden protesten vanwege de lange gevangenisstraffen voor de leiders van de opstand.

"Deze mensen moeten jaren de cel in omdat ze om zorg, onderwijs en werk vragen", schrijft een aanhanger van de Hirak-protestbeweging op Twitter. De Hirak demonstreert sinds oktober 2016 voor meer rechten en voorzieningen voor bewoners van het Rifgebied, een bergachtige regio in het noorden van Marokko.

Het vonnis tegen de ruim vijftig demonstranten van de beweging maakt veel wraakgevoelens los, zei de advocaat van de Riffijnse activisten eergisteren na de zitting. Hij noemt de celstraffen onterecht en zegt dat hij in hoger beroep gaat. "Deze uitspraak maakt de zaak alleen maar gecompliceerder."

De actievoerders en hun familieleden weten zich gesteund door mensenrechtenorganisaties, mensen van Marokkaanse afkomst in het buitenland en buitenlandse politici.

Zo wil de PvdA dat minister Blok van Buitenlandse Zaken de Marokkaanse ambassadeur op het matje roept. Als het aan Amnesty International ligt, wordt de uitspraak tegen de Rif-demonstranten teruggedraaid. En in Den Haag staat voor vanmiddag een demonstratie gepland voor de vrijlating van de activisten.

'Aan de hoge kant'

Rond die tijd wordt in de Tweede Kamer de situatie in Marokko besproken. Het ministerie van Buitenlandse Zaken wilde gisteren alleen kwijt dat de celstraffen voor de activisten "aan de hoge kant lijken".

Bij zijn bezoek aan Marokko in april zei minister Blok nog dat de betogers een eerlijk proces moesten krijgen. Het ministerie zegt dat Nederland de situatie in de Rif volgt en bij de rechtszaak tegen de activisten aanwezig is geweest.

Of druk vanuit Nederland veel gaat uithalen, valt moeilijk te zeggen, zegt correspondent Willemijn de Koning. "Normaal luistert de Marokkaanse overheid wel naar internationale kritiek, maar als het om de Rif gaat lijken ze niet onder de indruk."

Marokko lijkt ook niet onder de indruk van het feit dat gisteravond in verschillende steden opnieuw honderden mensen de straat op zijn gegaan. De betogers vroegen om de vrijlating van wat in hun ogen politieke gevangenen zijn. "Ik schaam me om Marokkaan te zijn", vertelde een vrouwelijke demonstrant in de Marokkaanse hoofdstad Rabat, waar 300 tot 500 mensen protesteerden.

"We dachten dat Marokko een democratie zou worden, met mensenrechten", zegt ze. "Maar in werkelijkheid is in 40 jaar niets veranderd." Daarmee doelt ze op een vergelijkbare opstand in 1984. In dat jaar demonstreerden Marokkaanse activisten voor meer democratie en werd een groot aantal betogers opgepakt.

Trots op demonstraties

De demonstranten in Rabat en andere Marokkaanse steden kregen dit keer de vrijheid om te protesteren. Maar in het Rifgebied greep de politie wél in. De betogers werden uiteen gedreven en er werden arrestaties verricht.

De kans is groot dat het in de Rif tot nieuwe protesten komt, denkt correspondent De Koning, maar die zullen niet worden aangekondigd om de politie niet in de kaart te spelen.

De vader van Nasser Zafzafi, de leider van de protesten die 20 jaar cel kreeg opgelegd, zegt tegen persbureau AP dat zijn zoon trots is dat zijn veroordeling zoveel losmaakt. "Hij is blij dat mensen voor hem demonstreren. Het maakt hem niet uit of ze hem 20 of 30 jaar cel geven. Hij blijft in deze zaak geloven."