Dit doet een week lang ronddobberen op zee met Aquarius-migranten
"We verwachten vanavond rond 21.00 uur in de haven van Valencia aan te komen. Ik geloof dat we eergisteren tussen Sardinië en Corsica door zijn gevaren richting Spanje, maar ik begin de dagen wat kwijt te raken hier."
Aan het woord is Aloys Vimard, de Franse projectleider van Artsen zonder Grenzen op het reddingsschip Aquarius. Samen met twee Italiaanse schepen brengen ze 629 migranten naar Spanje, die een week geleden uit zee werden gered voor de kust van Libië. Aanvankelijk zaten alle migranten op de Aquarius, maar die situatie was niet houdbaar. "Het was te druk, mensen konden de toiletten niet bereiken en het duurde uren om eten uit te delen."
Onzekerheid
Nadat Italië en Malta zondag hadden laten weten dat het schip daar niet welkom was, lag het stil op zee. De sfeer aan boord werd daar niet beter van, zegt Vimard. "Er was veel onzekerheid. We wisten niet waar we heen konden." Uiteindelijk bood Spanje aan de migranten op te vangen en zetten de schepen koers richting Valencia. "We kunnen de mensen nu eindelijk vertellen waar we heen gaan. Ze zijn opgelucht, maar vragen nog vaak waar en wanneer we zullen aankomen."
Het was een zware week voor de migranten aan boord, vertelt de Spaanse journaliste Naiara Galarraga. Zij vaart voor de krant El País mee op de Aquarius. Woensdag schreef ze dat de migranten voor het eerst sinds zaterdag konden douchen en hun tanden poetsen.
De zee was de afgelopen week erg onrustig en veel opvarenden hadden last van zeeziekte. "Mijn hoofd draait, ik moet de hele tijd overgeven. Het wordt nog een lange weg naar Valencia", zei een migrant tegen de hulporganisatie SOS Méditerrané.
Veel migranten waren al gehavend voordat ze aan boord kwamen. Tijdens de reddingsoperatie raakten er zo'n twintig gewond. Een aantal van hen liepen brandwonden op, doordat ze in contact kwamen met het giftige mengsel van zeewater en diesel.
Hulpverleners hadden een verrassing voor de kinderen aan boord:
Velen zijn getraumatiseerd door wat ze hebben meegemaakt onderweg naar Libië, van waaruit de migranten zijn vertrokken richting Europa. "Ze komen vooral uit Sudan, Eritrea en Nigeria", zegt Vimard. "Ze hebben te maken gehad met extreem geweld en martelingen." De littekens van de martelingen zijn zichtbaar bij veel van de migranten.
Een migrant vertelde tegen een medewerker van Artsen zonder Grenzen wat hij in Libië meemaakte voordat hij in een migrantenboot naar Europa probeerde te komen. "We gingen naar Libië om te werken, maar toen we aankwamen werden we geveild en verkocht. Toen mijn baas een keer dronken was, koos hij een aantal van ons uit en schoot hen dood. Een vriend van mij en ik moesten de lichamen verzamelen en begraven."
Onder de 629 migranten zijn 123 alleenreizende kinderen. Een van hen is een 11-jarige jongen uit Darfur, Sudan. Meer dan een jaar geleden verliet hij zijn land omdat er veel spanning en geweld is. "Er zijn conflicten en er is geen vrijheid", zegt hij.
Hoewel de omstandigheden slecht zijn, blijven toch veel kinderen vrolijk, zegt Artsen zonder Grenzen. "Deze lachende kinderen sleuren ons erdoorheen. We wensen hen een mooie toekomst toe", zei de organisatie donderdag.
Na drie verzoeken van de hulporganisatie had Vimard eindelijk genoeg voedsel aan boord om de reis naar Valencia te kunnen maken. Vimard snapt er niets van dat sommige landen de havens sluiten voor boten met vluchtelingen aan boord, zoals de Aquarius. "Dit zijn kwetsbare mensen en ze lijden. Het is schandalig dat het zo lang heeft geduurd voordat we ergens terecht konden. De politiek is kennelijk belangrijker dan de veiligheid van deze mensen."
De autoriteiten moeten hun verantwoordelijkheid nemen, zegt hij. "De internationale wetten op zee zijn duidelijk. Niemand mag sterven op zee. De autoriteiten moeten altijd prioriteit geven aan de veiligheid van mensen in nood."
De Italiaanse minister van Transport Toninelli zegt op Twitter dat Nederland de twee ngo-schepen Lifeline en Seefuchs, die zich in Libische wateren bevinden, moet terugsturen. Het gaat om Duitse ngo's, maar de schepen varen onder Nederlandse vlag.
Volgens Toninelli handelt Nederland onverantwoord, omdat er niet genoeg middelen en personeel aan boord zijn om het grote aantal vluchtelingen aan te kunnen.
