Xi kan levenslang president blijven: 2958 stemmen voor, twee tegen

Het Chinese Volkscongres heeft een grondwetswijziging goedgekeurd waardoor Xi Jinping levenslang president kan blijven. In de Grote Hal van het Volk stemden 2958 leden voor, twee stemden tegen, drie onthielden zich van stemming en één stem was ongeldig. Er werd anoniem op papier gestemd.

Met de stemming komt een eind aan het grondwetsartikel dat bepaalde dat de president maximaal twee termijnen van vijf jaar mag aanblijven. Deze regel werd in 1982 ingesteld onder Deng Xiaoping. Het moest een herhaling voorkomen van de bloedige despotie van Mao Zedong, die dictator was van de stichting van de Volksrepubliek China tot zijn dood in 1976.

Er leek flink wat weerstand tegen de grondwetswijziging die de regel ongedaan maakt, zelfs onder de politieke elite, maar er was geen spoor van twijfel dat het Volkscongres ermee zou instemmen.

Kritiek is grondwet overtreden

Het Volkscongres verankerde ook Xi's "gedachtengoed voor het nieuwe tijdperk van socialisme naar Chinese snit" als nieuwe richtlijn in de grondwet. Hierdoor kan kritiek op Xi als overtreding van de grondwet bestraft worden.

De 64-jarige Xi is sinds 2013 president en sinds 2012 secretaris-generaal van de Communistische Partij en voorzitter van de Centrale Militaire Commissie. Aan die laatste twee functies was al geen limiet verbonden.

Sinds hij aan de macht kwam, heeft Xi de discipline aangehaald en met een anticorruptiecampagne een eind gemaakt aan de loopbaan van verscheidene prominente en minder prominente functionarissen.

'Brede steun onder bevolking'

Op het Congres werd een kritische vraag gesteld door een journalist van Reuters. Hij vroeg of er geen gevaar bestaat dat de geschiedenis zich herhaalt en dat er, net als bij de culturele revolutie met Mao, te veel macht komt te liggen bij één persoon.

De voorzitter van de wetgevende commissie van het Volkscongres reageerde hier fel op. Hij zei dat er grote consensus is over het schrappen van de twee-termijnenregeling voor een president, binnen en buiten de partij, en dat er brede steun voor is bij de bevolking.

"De afgelopen jaren hebben heel goed aangetoond dat wij leiderschapswisselingen goed doorstaan en dat we iedere keer verjongen en vernieuwen. De problemen waar u op duidt, bestaan niet", zei de voorzitter. Hij benadrukte ook dat de grondwetswijzigingen nodig zijn om een stabiele en veilige toekomst voor het Chinese volk te garanderen.

Helden op sociale media

De twee leden die tegenstemden en de drie zich onthielden van stemming werden op sociale media in China helden genoemd, omdat ze van de koers van de partij durfden af te wijken. Anderen wezen erop dat hun nee-stem niet per se tegen Xi is gericht, omdat er werd gestemd over een pakket van 21 grondwetswijzigingen.

Een van de grondwetswijzigingen gaat over het instellen van een commissie voor staatstoezicht om de overheid te controleren en corruptie tegen te gaan. Critici vrezen dat die commissie ook bedoeld is om politieke tegenstanders te vervolgen.