Historisch Volkscongres in China: president Xi wordt nog machtiger
Er heerst een gespannen sfeer op de eerste dag van het Volkscongres. De bijna 3000 delegatieleden van het grootste parlement ter wereld beseffen dat dit een ander congres wordt dan voorgaande jaren. Xi Jinping begint aan zijn tweede termijn als president, er worden nieuwe ministers benoemd en hervormingen aangekondigd.
Maar wat vooral speelt zijn de aangekondigde wijzigingen van de grondwet, met als belangrijkste het schrappen van de regel dat iemand maximaal twee termijnen president mag zijn. Dit betekent dat Xi Jinping voor de rest van zijn leven president zou kunnen blijven. Deze wijziging maakt dit congres nu al historisch.
Het is altijd lastig om vast te stellen wat er zich achter de dikke gordijnen van de Grote Zaal van het Volk afspeelt. China is een eenpartijstaat en het parlement wordt wel een applausmachine genoemd, omdat voorstellen van de leiders doorgaans worden overgenomen. Maar het voorstel om de regel van de twee termijnen los te laten, stuit naar verluidt ook op weerstand.
Voor het begin van de openingssessie willen maar weinig congresleden iets zeggen over wat ze van de wijzigingen vinden. Vooral vrouwen reageren verschrikt op vragen en sommigen rennen zelfs in paniek weg. Mannen reageren overdreven positief. Ze prijzen Xi Jinpings leiderschap en zeggen dat zijn aanblijven alleen maar goed is voor het land.
Maar intussen worden op het Plein van de Hemelse Vrede weddenschappen afgesloten met als vraag: wanneer wordt het portret van Mao boven de ingang van de verboden stad vervangen door een portret van Xi. Dat gebeurt lachend, maar met een serieuze ondertoon, want sinds Mao was niemand meer zo machtig als Xi Jinping.
Xi is al secretaris-generaal van de communistische partij (de machtigste functie in het land) en staat al aan het hoofd van de strijdkrachten (een functie voor onbepaalde tijd). Wanneer hij arriveert bij de Volksvergadering onderstreept de lege ruimte tussen hemzelf en de andere congresleden zijn machtspositie. Nu hij, zo vroeg in zijn tweede termijn, straks ook president kan blijven zolang als hij wil, wordt zijn macht nog groter.
Tijdens dit Volkscongres begint een nieuwe termijn van vijf jaar voor het hele kabinet. Er worden nieuwe ministers benoemd, vaak zijn dat de leden van het permanente comité van de communistische partij, de zeven machtigste mannen van het land, die een staatsrechtelijke functie krijgen. Net zoals Xi, die zowel secretaris-generaal als president is.
Opmerkelijk genoeg was de anticorruptie-tsaar van de afgelopen vijf jaar vandaag ook weer in beeld. Op het vorige partijcongres keerde deze vertrouweling van Xi Jinping niet terug in het permanent comité en dus leek zijn rol uitgespeeld. Zijn aanwezigheid vandaag zal tegenstanders van Xi Jinping ongerust maken. Door toedoen van de corruptiebestrijder zijn veel mensen achter de tralies verdwenen.
