Statiegeld op flesjes? 'Eerst slimmere recyclingtechnologie'
Het wordt tijd dat Nederland flink investeert in recyclinginnovatie in plaats van statiegeld in te voeren op flesjes en blikjes. Dat zegt Peter Rem, hoogleraar recycling en resources aan de TU Delft. "Zo'n plan lost ons probleem niet op en is extreem duur."
Rem reageert daarmee op het nieuws dat steeds meer gemeenten zich aansluiten bij de zogenoemde statiegeld-alliantie. In totaal 101 organisaties in Nederland en België, waaronder 29 Nederlandse gemeenten, steunen het initiatief om ook statiegeld te heffen op kleine plastic flessen en blikjes.
Hoe goedbedoeld het ook is, het statiegeld uitbreiden voor alleen deze producten is volgens Rem een druppel op de gloeiende plaat. "Ik denk dat we jaarlijks per Nederlander zo'n 1200 euro aan grondstoffen gebruiken die we uiteindelijk uit recycling moeten gaan halen. Met die paar euro van al die flesjes en blikjes komen we er echt niet."
We geven 120 miljoen euro per jaar uit om onze kunststofbakjes te recyclen, maar om onze technologie te ontwikkelen nog geen miljoen.
In Nieuws en Co op NPO Radio 1 legt Rem uit dat de discussie over het onderwerp twee kanten heeft: het aanpakken van zwerfvuil en hoe efficiënt het nieuwe systeem wordt. Dat het zwerfvuil erdoor vermindert, staat voor Rem buiten kijf. Dat blijkt wel uit statistieken uit Spanje en Denemarken, waar al statiegeld zit op plastic flesjes. "Zwerfafval is daar inderdaad teruggedrongen."
Het invoeren van een vergelijkbaar systeem in Nederland leidt volgens onderzoek van CE Delft tot 70 tot 90 procent minder blikjes en flesjes op straat. Het heeft geen impact op de rest van het zwerfvuil.
'Ontzettend duur'
Rem wijst erop dat het opzetten van een nieuw systeem, van ophaalpunt tot verwerking, "ontzettend duur" is. "Dat is een kanttekening die nog weinig wordt gemaakt." De kosten worden in het eerder genoemde rapport geraamd op 10 tot 110 miljoen euro, afhankelijk van het aantal ophaalpunten. Dat geld kan volgens hem efficiënter gebruikt worden.
"Recycling loopt op technisch niveau nog heel erg achter op andere sectoren. Kijkt bijvoorbeeld naar de computerwereld of de bouw van auto's. Daar zijn heel slimme elektronische systemen ontwikkeld. Als je dan ziet wat er binnen de recycling gebeurt, dat haalt het daar niet bij."
De hoogleraar verwijst ook naar de toegenomen verbranding van afval in Europa. Dat heeft als oorzaak dat China ons plastic niet meer importeert. Daar maakten we afgelopen maandag de onderstaande uitlegvideo van:
Op ons continent ontbreekt de capaciteit om al het afval voor hergebruik geschikt te maken. Dat heeft volgens Rem mede te maken met het gebrek aan innovatie binnen de sector.
De ophaalsector is qua omzet vijf keer zo groot als de recyclingindustrie in Nederland, legt hij uit. Het grootste deel van al dat opgehaalde plastic wordt in het buitenland verwerkt. "Wij hebben wel grote techbedrijven, maar als het gaat om recycling, halen we het alleen op."
Slimmer maken
Het Centraal Planbureau concludeerde vorig jaar dat het huidige systeem van plasticinzameling weinig milieuwinst oplevert. Wel draagt het bij aan een oplossing voor het probleem van de plasticsoep en zwerfafval. Het bureau adviseert de overheid in te zetten op vernieuwende technieken.
Ook Rem denkt dat investeren in innovatie een belangrijk stap is. "Nu geven we iets meer dan 120 miljoen euro per jaar uit om onze kunststof-bakjes te recyclen. Maar om onze technologie te ontwikkelen nog geen miljoen per jaar. Laten we eerst die technologie slimmer maken."
