Een onbemande watertaxi: het kan al wel, maar mag nog niet

"Als een Tesla op het water", zo ziet Niels Stamhuis de nieuwe watertaxi die hij met behulp van kunstmatige intelligentie aan het leren is om volledig zelfstandig te kunnen varen. "In theorie is er straks geen stuurman meer nodig."

"Het komt er op neer dat de computer leert hoe wij mensen denken en doen. Uiteindelijk kan de computer dan beter en sneller reageren dan een mens. Dat proces is op dit moment al aan de gang. Het machine learning algoritme staat volop te draaien en we denken dat we binnen een jaar wel het menselijk niveau ontstegen kunnen zijn."

Het uiteindelijke doel is dat de watertaxi zelf van A naar B vaart en daarvoor de beste en veiligste route kiest. Dat zal voorlopig nog niet zonder stuurman zijn, denkt Stamhuis. "De regelgeving is nog niet zover, die hobbelt achter de technologische innovaties aan. Net als bij een Tesla. Die heeft een autopilot, maar je moet dan wel om de zoveel seconden even aan het stuur zitten om die geactiveerd te houden. Dat zal waarschijnlijk straks ook bij de watertaxi het geval zijn."

"Deze techniek kan op den duur ook worden ingezet voor grote vrachtschepen", vertelt Frank van der Meer van Rijkswaterstaat. Geavanceerde systemen gaan taken van de schipper gedeeltelijk of volledig overnemen en kunnen ongevallen door menselijke fouten voorkomen.

"We zien bijvoorbeeld nog steeds veel ongelukken gebeuren tussen de beroepsvaart en de recreatievaart. Meestal worden die veroorzaakt door menselijke fouten. De nieuwe systemen kunnen mensen helpen om zulke ongelukken te voorkomen."

Maar smart shipping, zoals de innovatie met nieuwe, slimme schepen genoemd wordt, gaat om meer dan het zelf laten varen van een schip. "Het gaat ook om het slimmer maken van de logistiek", zegt hij. Door het beter afstemmen van de reisplannen op de sluis-, brug- en terminalplanning kunnen schepen schoner varen en worden lange wachttijden voorkomen.

Van der Meer verwacht dat het nog wel enige tijd gaat duren voordat er onbemande schepen gaan varen en schipper Remko Pikaart van de MCS Saluté sluit zich daarbij aan.

Golven

De Saluté, vaart tussen de zeehavens van Rotterdam en Antwerpen naar Duitsland. Het schip is uitgerust met verschillende slimme toepassingen. Bovendien stoot het schip door een speciale katalysator fors minder CO2 uit.

"Ik zie het nog niet snel gebeuren dat ik hier wegga hoor", zegt hij met het roer in zijn hand. "Het water is toch wel heel anders dan bijvoorbeeld een weg. Wij hebben te maken met wind, stroming en golven. Je wil niet weten hoe het soms tekeergaat en dan heb je toch echt een schipper nodig met een hoop ervaring en stuurmanskunst."