Kerkhof Middellandse Zee: 'mensen denken dat ze een rivier oversteken'
We kijken nauwelijks meer op van de nieuwsberichten over reddingsacties op de Middellandse Zee. Iedere dag worden honderden vluchtelingen door hulporganisaties of militairen uit het water gehaald, op enkele dagen zelfs meer dan 4000.
Maar dat wat zich op zee afspeelt, blijft huiveringwekkend. Dit jaar zijn al net zo veel mensen verdronken als in heel 2015. Mensen die de tocht overleven, zijn vaak voor het leven getekend.
Iris van Deinse werkt sinds twee weken op een reddingsschip van het Rode Kruis. Ze vaart tussen Libië en Italië, de 'drukste' vluchtelingenroute op het water. Libië is vanwege de chaos en wetteloosheid in het land populair als opstapplaats; Italië is dan simpelweg het dichtstbij.
Wat opvalt, is dat veel migranten niet lijken te weten waar ze aan beginnen, zegt Rode Kruis-woordvoerder Van Deinse in het NOS Radio 1 Journaal. "Mensen denken dat ze een rivier oversteken. Ze weten niet dat hun boot naar Italië gaat, of waar Italië ligt." De slechtere weersomstandigheden maken de reis nog moeilijker. "Als het slecht weer is, zijn er weinig boten op het water. Maar op de dag dat de zee rustiger is, zijn het er drie keer zo veel."
De missie van het Rode Kruis-schip Responder is even eenvoudig als wrang: voorkomen dat mensen verdrinken. Verdrinkingen zijn nog aan de orde van de dag, zegt Van Deinse. "De afgelopen keer had ik een meisje aan boord die voor haar ogen haar moeder heeft zien verdrinken. Hun boot was gekapseisd. Het enige dat ze die hele reis herhaalde, was: 'mama is dood, mama is dood'."
Vrijwel iedereen aan boord van de reddingsschepen heeft zoiets meegemaakt. "Ze zijn tijden onderweg en hebben al een lange vlucht achter de rug. Ze hebben vaak lang niet gegeten, zijn getraumatiseerd en uitgedroogd. Wij zijn een soort drijvende ambulance. Aan boord krijgen ze voldoende te drinken en medische hulp."
Eenmaal in veilige haven, is een betere toekomst allerminst gegarandeerd. De bemanning van de Responder heeft recent vluchtelingen uit Nigeria, Kameroen en Libië gered: van hen maakt lang niet iedereen kans op asiel in Europa. "Dat is aan de autoriteiten. Het enige dat het Rode Kruis belangrijk vindt, is dat ze niet verdrinken."
De Responder lag de afgelopen nacht in de haven van Brindisi. "Daar hebben we gisteren nog 347 mensen aan land gezet", aldus Van Deinse. "Zodra het weer het toestaat, gaan we weer de zee op."