Nu al net zo veel doden op Middellandse Zee als in heel 2015

Hoewel 2016 nog niet voorbij is, zijn er dit jaar al bijna evenveel bootvluchtelingen omgekomen op de Middellandse Zee als in 2015. Dat meldt UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties.

Dit jaar hebben zeker 3740 mensen de tocht niet overleefd, waar dat er in het hele vorige jaar 3771 waren.

Opvallend is dat het aantal mensen dat de gevaarlijke oversteek maakte dit jaar juist drie keer lager uit lijkt te vallen. In 2015 probeerden meer dan een miljoen vluchtelingen Europa te bereiken via de Middellandse Zee. Dit jaar zijn dat er vooralsnog 327.800.

Dat komt volgens UNHCR-woordvoerder Adrian Edwards vooral door de ontmoedigende werking van de Turks-Europese vluchtelingendeal. Het overgrote deel van de bootvluchtelingen gebruikte vorig jaar de zeeroute van Turkije naar Griekenland, dit jaar waren dat er ongeveer 170.000.

Dat er ondanks de forse daling in het aantal mensen dat de Middellandse Zee oversteekt, toch al zo veel mensen zijn omgekomen, heeft volgens UNHCR verschillende oorzaken. Ongeveer de helft van alle vluchtelingen kiest voor de notoir gevaarlijke zeeroute van Noord-Afrika naar Italië.

Daarbij gebruiken de mensensmokkelaars steeds vaker tactieken die er volgens UNHCR op wijzen dat ze een nieuw verdienmodel hebben. "De smokkelaars gebruiken vaker opblaasbootjes die totaal niet zeewaardig zijn, maar wel goedkoper om aan te schaffen", zegt Edwards. "Het zijn kwetsbare boten die helemaal niet geschikt zijn voor die tocht."

Maar dat is niet de enige maatregel die smokkelaars toepassen om hun kosten te drukken en zo meer geld te verdienen. "We zien bijvoorbeeld dat ze zoveel mogelijk mensen aan boord proberen te krijgen. Dat zijn er vaak meer dan eigenlijk op de boten passen", zegt Edwards.

Kustwacht

De VN-organisatie ziet dat er ook andere methodes worden gebruikt om de oversteek te maken. Zo worden in steeds kortere tijdsperiodes meer boten het water op gestuurd. "Dan is de kans kleiner dat ze opgemerkt worden door bijvoorbeeld de kustwacht. Dat zien we vooral bij de vluchtelingen die vanuit Libië vertrekken."

Voor de vluchtelingenorganisatie maakt dat het werk niet makkelijker. "Het wordt steeds moeilijker de vluchtelingen te redden als ze in de problemen komen. Het is een heel uitgestrekt gebied om in de gaten te houden", zegt Edwards.

Noodlottige ongelukken waarbij veel vluchtelingen om het leven komen, worden dit jaar ook vaak veroorzaakt door slecht weer.