We denken in Nederland steeds positiever over lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgenders, zegt het Sociaal Cultureel Planbureau. Goed nieuws, toch?
Veel lhbt'ers plaatsen daar kanttekeningen bij. Want: bijna een derde van Nederland ziet twee mannen liever niet zoenen in het openbaar. En 21 procent ziet liever man en vrouw hand in hand, dan man en man. Schijntolerantie noemen sommige lhbt'ers dat.
Want het gaat ook nog weleens mis. Er is nog steeds sprake van anti-homogeweld in Nederland. Hoe vaak, dat registreert de politie niet. Maar in 2017 zijn wel bijna duizend incidenten geregistreerd waarbij iemand werd gediscrimineerd op grond van seksuele geaardheid. Vaak was dat uitschelden, maar soms ook fysiek geweld. Dat aantal registraties is in lijn met eerdere jaren, zegt de politie.
"Anti-lhbt-geweld lijkt wel erger te worden, maar dat komt waarschijnlijk door de media. Die besteden er meer aandacht aan dan ooit", zegt onderzoeker Hanneke Felten, deskundige op het gebied van lhbti-emancipatiebeleid. "Deels is dat een goed teken, veel aandacht voor geweld is een teken van acceptatie. Mensen zijn verontwaardigd door anti-homogeweld."
Maar aan de andere kant ontstaat daardoor een beeld dat het slecht gaat met de acceptatie van lhbt'ers. Dat leidt volgens Felten tot angst bij die groep om bijvoorbeeld in het openbaar hand in hand te lopen.
Hoe is het om als homo hand in hand te lopen? NOS Mashup zocht het uit:
Socioloog Jantine van Lisdonk van Kenniscentrum Rutgers onderzocht waarom negatieve reacties tegenover homoseksualiteit nog steeds voorkomen in Nederland.
"Mannen gebruiken sowieso sneller geweld. Bij jongens heeft dat vooral te maken met het tonen van mannelijkheid." Dat gebeurt volgens Van Lisdonk vooral in groepen. Jongens willen laten zien dat zij in ieder geval hetero zijn. "Heteroseksualiteit heeft namelijk nog steeds meer status in Nederland."
In bepaalde groepen wordt negatiever gedacht over lhbt'ers dan de algemene Nederlandse bevolking. Denk aan mannen, ouderen, dorpsbewoners en stemmers op christelijke partijen. Protestanten, mensen met een niet-westerse migratieachtergrond en mensen van 'overige religies' denken zelfs bijna twee keer zo negatief over lhbt'ers.
Socioloog Laurens Buijs onderzoekt homo-emancipatie. Volgens hem zijn heel veel mannen vatbaar voor negatieve gevoelens naar homo's, ongeacht klasse of achtergrond. "Vaak hebben deze mannen een laag zelfbeeld. Geen vriendin, baan of goede opleiding. Ze hebben het gevoel dat ze hun mannelijkheid niet kunnen meten", zegt hij. "Dan is er één groep die ze naar beneden kunnen trappen: homo's."
Je omgeving is daarbij bepalend, vertelt Van Lisdonk. Groei je op in een conservatief anti-homoklimaat? Dan heb je volgens Van Lisdonk vaker een negatieve houding tegenover homoseksualiteit. "Als je altijd hebt meegekregen dat het ideale plaatje een man-vrouw relatie is, dan accepteer je homoseksualiteit natuurlijk minder."
Maar ook als je denkt dat je homoseksualiteit oké vindt, kun je handelen vanuit een onderbuikgevoel, vertelt de socioloog.
Volgens haar willen we graag tolerant zijn, maar lukt dat in het echt niet altijd goed. Bijvoorbeeld als twee lhbt'ers hand in hand lopen. "Ook al denk je dat je het oké vindt, dan kun je als het dichtbij komt toch ongemakkelijk worden en iemand nastaren of uitlachen", zegt Van Lisdonk. "Dat betekent dat je toch niet zo tolerant bent als je zelf dacht."
Om dat onbewuste gedrag te voorkomen, heeft ze wel een tip: "Het helpt echt om vaker in contact te komen met mensen die homo, bi, trans of lesbisch zijn. Dan valt dat gevoel van ongemak veel sneller weg."