Waarom langer 'pleegkind' zijn soms écht noodzakelijk is

• Koen Koopman

  redacteur NOS op 3

Stemmen, autorijden en drinken. Veel jongeren kunnen niet wachten tot ze 18 worden. Maar voor veel pleegkinderen betekent het juist het aanbreken van een onzekere periode: vaak moeten ze hun pleeggezin verlaten en moeten ze ineens op eigen benen staan.

Te snel, vindt minister De Jonge van Volksgezondheid. "Juist voor pleegkinderen, die toch vaak een minder stabiele jeugd hebben gehad, gun je het dat ze in zulke situaties dezelfde warmte en stabiliteit ervaren", schrijft hij op zijn Facebookpagina.

Hij wil dat pleegkinderen tot ze 21 worden bij hun pleeggezin kunnen blijven wonen. In de praktijk zou dat betekenen dat de vergoeding voor pleegouders (zo'n 600 euro per maand) standaard drie jaar langer door moet lopen en de overheid langer voogd moet blijven. Nu vervalt de pleegzorg zodra een kind 18 wordt, tenzij verlenging wordt aangevraagd.

Rachel Aponza (20) kwam na haar eerste verjaardag bij een pleeggezin in huis. "Omdat ik zo lang bij hen woonde, voelt het wel alsof het mijn echte ouders zijn." Toch voelde Rachel zich na haar achttiende verjaardag erg kwetsbaar. "Je weet dat je pleegouders van je houden, maar op papier sta je er ineens alleen voor."

Ze had daarom behoefte aan extra pleegzorg en kreeg van de gemeente een verlenging van een jaar. Volgens Rachel was dat een heel onzekere periode. "De overdracht van jeugdzorg was nog niet klaar en de gemeente moest nog van alles uitzoeken."

Bij Rachel lukte het toch, maar dat is niet vanzelfsprekend, vertelt ze. "Er zijn heel veel jongeren die geen verlenging krijgen op hun achttiende. Helaas zie je dat veel van die jongeren afglijden, de verkeerde kant op gaan of in sommige extreme gevallen echt een einde aan hun leven hebben gemaakt."

Ze is daarom ook erg blij met het voorstel van de minister. "Soms voelde ik me echt een dossier, maar nu wordt er eindelijk naar ons, jongeren, geluisterd."

Nu, op haar 20ste, woont en studeert ze in Tilburg. "Het gaat nu heel erg goed, maar net als veel andere studenten is het financieel nog weleens moeilijk." Ze heeft daarom nog één tip voor de jeugdzorg. "Zorg dat pleegkinderen goede begeleiding krijgen om zelfstandig rond te komen, want niet iedereen kan altijd maar bij zijn pleegouders aankloppen."

Heaven (19) woonde bij drie verschillende pleeggezinnen. Een half jaar voordat ze 18 werd, ging ze met jeugdzorg in gesprek over een vervolgplek. "Mijn pleegouders vonden het geen probleem als ik langer bij hen zou blijven wonen, maar ik merkte toch dat ik graag mijn eigen ding wilde gaan doen."

Ze kreeg van de gemeente een half jaar verlenging om de nieuwe stap te zetten. Die tussenperiode vond ze erg fijn. "Wanneer je 18 wordt, moet je natuurlijk heel veel regelen; een zorgverzekering, zorgtoeslag en studiefinanciering bijvoorbeeld. Doordat ik iets meer tijd had bij mijn pleegouders, konden ze me hierbij helpen."

Heaven hoopt daarom op verbetering na het voorstel. "Je hoort zo vaak dat jongeren aan hun lot worden overgelaten als ze 18 zijn. Je werd bijna verplicht om weg te gaan bij een pleeggezin."

Nu volgt ze een zelfstandigheidstraject en gaat over anderhalve week op kamers in Utrecht. "Ik kijk er ontzettend naar uit." De band tussen haar pleegouders zal altijd sterk blijven, denkt ze. "Het voelt fijn om een gezin te hebben waar je op terug kunt vallen, wanneer dat nodig is."

Haar pleegvader Reitse (30) is in ieder geval megatrots. "Ze is enorm gegroeid als persoon en regelt alles zelf. Door die verlenging heeft ze gelukkig haar eigen tempo kunnen aangeven in plaats van dat de kalender dat doet."