Bingewatchers opgelet. Dat avondje series kijken op de bank is namelijk een stuk minder ontspannend dan je denkt. Urenlang naar Netflix, HBO of Videoland kijken kan er namelijk voor zorgen dat je slechter slaapt.
De Vlaamse communicatiewetenschapper Liese Exelmans deed voor het eerst onderzoek naar de invloed van bingewatchen op je nachtrust. De resultaten werden onlangs gepubliceerd in Journal of Clinical Sleep Medicine.
Exelmans vroeg 423 jongeren tussen 18 en 25 jaar naar hun kijkgedrag en slaapkwaliteit. Zo'n tachtig procent van hen zegt regelmatig te bingewatchen, de meesten gemiddeld drie tot vier afleveringen achter elkaar.
En wat blijkt: de proefpersonen die zeggen urenlang series te kijken zijn vermoeider en slapen slechter. Een op de drie slaapt minder goed dan een leeftijdsgenoot die niet bingewatcht.
Het verschil zit 'm niet in de uren die iemand slaapt, maar in de kwaliteit daarvan. "Het blijkt dat de meesten gewoon ruim 7,5 uur slaap halen. Daar is eigenlijk niks mis mee", zegt Exelmans.
Maar lekkerder slapen de meesten niet na een avondje series kijken. "We hoorden vaak dat het lang duurde voordat ze in slaap vielen en ook 's nachts werden sommige ondervraagden regelmatig wakker."
En hoe vaker je een avondje schranskijkt, hoe meer invloed het heeft op vermoeidheid overdag en dus je alertheid. Bij sommige bingewatchers komt zelfs slapeloosheid voor, merken de onderzoekers.
Een objectief gevoel van slaapkwaliteit is alleen lastig in te schatten volgens Marijke Gordijn, slaaponderzoeker aan de Rijksuniversiteit Groningen. "Proefpersonen geven soms aan vaak wakker te worden en dat het langer duurt tot ze in slaap vallen. In dit geval rapporteren mensen dat ze slecht geslapen hebben, terwijl zij daarna wel in een diepe slaap terecht zijn gekomen."
Verbonden
Dat bingewatchen zoveel invloed heeft op onze slaap, komt volgens Exelmans door de series zelf. Die spelen namelijk steeds met onze aandacht en betrokkenheid. "Makers van Game of Thrones of House of Cards doen er alles aan om jou als kijker aan zich te binden", zegt Exelmans. "Hoe meer jij je verbonden voelt met een personage, hoe groter de kans is dat je blijft kijken."
En deze mentale opwinding zorgt ervoor dat je ook in bed nog veel bezig bent met die ene serie. "We horen van bingewatchers dat het verhaal door hun hoofd blijft spoken en ze hun gedachten niet of moeilijk kunnen uitschakelen", legt Exelmans uit. En dat heeft natuurlijk ook invloed op je slaap.
Bovendien eindigt elke aflevering met een cliffhanger en start Netflix bijvoorbeeld automatisch een nieuwe aflevering. "Je moet dus echt in actie komen om te stoppen met kijken. Dat blijkt voor veel mensen lastig. Daar is discipline voor nodig."
Gewone televisie
Opvallend is dat 'ouderwets' televisie kijken in eerdere onderzoeken geen invloed bleek te hebben op de slaapkwaliteit. Wat is dan het verschil tussen een serie kijken of een avondje zappen?
"Die spanning die series veroorzaken, blijkt er bij de meeste televisie niet te zijn. Bovendien komen programma's op tv ten einde, terwijl er bij on demand-diensten geen limiet is op wat je kunt kijken."
Maar wat als je vanavond toch het hele nieuwe seizoen van Narcos er doorheen wil jagen én goed wil slapen? Dan is het volgens de onderzoekers beter om daarna even te ontspannen voordat je naar bed gaat. "Of dus een half uurtje gewone televisie kijken", zegt Exelmans.