Je bent terrorist, onderweg om een aanslag te plegen en je neemt mee... je identiteitspapieren.
In de vrachtwagen waarmee maandag op een kerstmarkt in Berlijn werd ingereden werden documenten van verdachte Anis Amri gevonden. Dit roept bij veel mensen de vraag op: waarom zou een terrorist zijn papieren achterlaten als hij een aanslag pleegt?
Het is speculeren, zeggen terrorisme-experts.
Ten eerste: het hoeft niet per se opzet te zijn, zegt Bibi van Ginkel van Instituut Clingendael. "Het kan ook slordigheid geweest zijn. Een gebrek aan concentratie, omdat iemand zich op zo'n moment op andere dingen concentreert."
Of het liep anders dan gepland. "Misschien wilde de dader eigenlijk sterven en als martelaar bekend worden, maar week hij van zijn oorspronkelijke plan af."
Ook Jelle van Buren van de Universiteit Leiden houdt die mogelijkheid open. "Wat je je kunt voorstellen is dat als je zo'n aanslag wil uitvoeren, je niet onderweg aangehouden wil worden omdat je je identiteitspapieren niet bij je hebt. Of dat je het wil overleven en wil verdwijnen naar een ander land: daarvoor heb je je papieren nodig."
Als ze wel achtergelaten zijn om gevonden te worden, kunnen daar verschillende redenen voor zijn. Een aanslagpleger zou hiermee een dwaalspoor kunnen achterlaten, zegt Van Buren. "Door de papieren van iemand anders neer te leggen."
Ook eeuwige roem kan meespelen. "Je wilt je heldendaad claimen en als een martelaar in het kalifaat bekend worden, niet als onbekende strijder", zegt Van Buren. "A few minutes of fame als martelaar", zegt ook Van Ginkel.
Het is niet de eerste keer dat bij een aanslag papieren worden gevonden van de aanslagpleger. Bij de aanslag op satirisch tijdschrift Charlie Hebdo werden papieren in de vluchtauto gevonden, herinnert Van Buren zich. En bij de aanslagen in Parijs, in november 2015, gebeurde dat ook, zegt Van Ginkel.
Naar aanleiding van die aanslagen is er nog een andere theorie, vertelt Van Ginkel. "Uit de papieren van de aanslagplegers bij het theater Bataclan bleek dat zij via een vluchtelingenroute Frankrijk waren binnengekomen. Het kan zijn dat terroristen als bijvangst van de aanslag de vluchtelingendiscussie op scherp wilden zetten. Het is Islamitische Staat een doorn in het oog dat zo veel mensen het kalifaat verlaten. Op deze manier kunnen ze mensen hier tegen vluchtelingen opzetten."
