De bloedbank in Nederland is altijd wel op zoek naar nieuwe donoren. Dit jaar zijn er nog zo'n 60.000 nodig, vooral jonge mannen. Maar niet iedereen mag bloed geven. Homo's bijvoorbeeld, mogen pas aan 't infuus als ze een jaar geen seks hebben gehad vanwege een hoger risico op infectieziektes.
Die regel geldt ook in de VS. En dat zorgt voor frustratie in de gayscene, vooral na de aanslag dit weekend in een homobar in Orlando. Honderden mensen stonden uren in de rij om bloed te geven aan de slachtoffers, maar veel homo's zijn dus uitgesloten.
Ook in Nederland zorgt dat nog steeds voor teleurstelling. Eerst mochten homoseksuelen helemaal geen bloed geven. Dat veranderde in oktober vorig jaar. Nu mogen mannen 12 maanden niet doneren als ze seks hebben gehad met een andere man. Volgens homobelangenorganisatie COC is dat nog steeds discriminerend.
Cas van Kleef (27), zelf homo, is het daar mee eens. "Die regeling gaat alleen maar uit van een papieren werkelijkheid. Ik vind het verdrietig en oneerlijk dat ik geen bloed mag geven en mijn familie wel. Bloed doneren hoort bij je maatschappelijke verantwoordelijkheid, je kunt iets voor iemand anders betekenen en dat wordt me ontzegd."
Toch begrijpt hij dat er strenge keuzes worden gemaakt als het om regels gaat. "Het gezondheidsbeleid moet op feiten gebaseerd zijn en dan doen individuele gevoelens er niet toe. Maar een volledige groep uitsluiten is echt geen beleid dat op feiten is gebaseerd."
Ik vind het ingewikkeld dat er een grote vraag is naar donorbloed en dat we niet gerichter kijken naar gedrag.
Volgens Cas zouden de beleidsmakers beter moeten kijken naar seksueel gedrag in plaats van seksuele voorkeur. "Neem twee met elkaar getrouwde mannen met een monogame relatie. Of mensen die zich regelmatig laten testen. En zet dat tegenover sommige hetero's die veel minder kennis hebben van soa's en ook vaak zeer risicovolle seks hebben zonder condoom. We kunnen als samenleving slimmere oplossingen bedenken dan alle homo's uitsluiten van bloeddonatie."
Maar waarom mag het nou niet?
Het heeft allemaal te maken met hiv- en hepatitis C-besmettingen. Die komen namelijk vaker voor bij deze groep, legt infectioloog Andy Hoepelman uit. "Ze kunnen er tegenwoordig snel achter komen of je hiv-positief bent met een test, dat duurt ongeveer twee weken. Maar hepatitis C kan soms pas na een jaar vindbaar zijn in je bloed."
En dan geldt "veiligheid boven alles" zegt Hans Zaaijer, bloedspecialist bij Sanquin. "Daarnaast zijn we ook gebonden aan Europese regels. Want bloed wordt naast transfusies ook gebruikt als grondstof voor medicijnen en die fabrikanten zitten vast aan EU-regels."
Er zijn meer redenen waarom je geen bloed mag geven. Als je een ernstige ziekte, virus, ontsteking of infectie hebt. En als je seks hebt gehad met iemand uit sub-Sahara Afrika of een prostituee. Maar ook als je op reis bent geweest naar landen waar infecties voorkomen, of waar bijvoorbeeld malaria heerst. De lange lijst met landen, vind je hier. Ben je buiten Europa op vakantie geweest? Dan mag je sowieso een maand niet doneren.
Verder mag je een week geen bloed geven als je een flinke behandeling bij de tandarts hebt gehad, dan heb je mogelijk andere bacteriën in je bloed, en een half jaar niet als je een tatoeage of piercing hebt laten zetten. Je mag nooit meer bloed geven als je sinds 1980 bloed van een ander hebt gekregen of ooit drugs hebt gespoten. Voor andere drugs geldt dat je een tijdje niet mag doneren.
Je wordt altijd getest als je komt doneren, met een vragenlijst een een kleine bloedtest.
Twijfel je nog steeds of jij bloed mag geven? Overleg dan met de experts van de bloedbank, of doe online een testje.
