De Britse Charlotte Wilkinson-Burnett is een getalenteerde kanoër. Een paar maanden geleden werd ze nog wereldkampioen op de 200 meter. In de paralympische klasse, want ze kan niet lopen. Vier jaar geleden liep ze een dwarslaesie op na een val in de douche. Zegt ze zelf. Maar de doktoren zeggen iets anders.
Het probleem zou niet in haar benen, maar tussen haar oren zitten. En daarom mag Charlotte niet mee naar de Paralympische spelen, volgend jaar in Rio. Ze lijdt volgens de dokters aan een conversiestoornis.
Conversiestoornis?
"Dat is een functiestoornis van de hersenen waarbij je lichamelijke uitvalverschijnselen hebt, zonder dat daar lichamelijke verklaringen voor te vinden zijn", legt professor doctor Kees Hoogduin van het centrum voor conversiestoornissen uit. "Dat kunnen verlammingen zijn, maar ook trillingen, beefaanvallen en soms toevallen. En in zeldzame gevallen kunnen zelfs zintuigen, zoals je ogen, uitvallen."
Waar komt zo'n stoornis dan vandaan? "Dit ontstaat vaak door stress of een traumatische ervaring", legt Hoogduin uit. "Bijvoorbeeld door mishandeling of verwaarlozingen in de jeugd. En ook komt het bijvoorbeeld veel voor bij soldaten die geconfronteerd zijn met verschrikkelijke beelden tijdens oorlogssituaties."
Een wonder?
Gehandicapt, zonder dat er fysiek iets mis is. Monique van der Vorst kan hierover meepraten. Ook zij leed aan een conversiestoornis. Ze was verlamd aan beide benen. In 2008 won ze twee keer zilver bij het handbiken tijdens de Paralympische spelen in Peking. Bovendien werd ze 'Gehandicapte sporter van het jaar'.
In 2010 raakte ze betrokken bij een ongeluk. De gevolgen waren volgens haar angstaanjagend, traumatisch en onverklaarbaar: ze voelde haar benen weer. Na revalidatie kon ze zelfs weer lopen. 'Een wonder?' vroegen velen zich af.
'Wonder' was sowieso een woord dat veel werd genoemd. Maar mensen gingen ook steeds meer vragen stellen bij haar verhaal. Want genezen van een dwarslaesie, dat kan toch niet zomaar?
De perceptie van het publiek veranderde. Monique werd uitgemaakt voor 'leugenaar'. Totdat bekend werd dat haar verlamming en wederopstanding kwamen doordat zij een conversiestoornis had.
Lichtpuntje
Charlotte vindt het natuurlijk jammer dat ze volgend jaar niet naar Rio mag. Het internationaal Paralympisch Comité stelt in haar eisen dat een sporter een fysieke beperking moet hebben. "Alleen is een conversiestoornis geen neurologisch probleem. Er zijn dus verder geen beschadigingen aan de zenuwen of hersenen", zegt Hoogduin.
Charlotte valt dus buiten deze eisen, ondanks de fysieke symptomen.
Maar toch is er voor haar een lichtpuntje. "Bij een conversiestoornis is er een relatief grote kans op herstel", zegt Hoogduin "60 tot 70 procent van de patiënten kunnen weer beter worden."
Er is dus een kans dat Charlotte ooit weer haar benen kan voelen. Net zoals Monique.