Maurits haalt z'n vriendin op in Polen: 'Mijn Oekraïense leven is er niet meer'

Er dreigt een chaotische situatie te ontstaan bij de Pools-Oekraïense grens. 38.000 Oekraïners staken daar tot nu toe over, volgens de Poolse grenswacht. "En dat zijn vooral mensen die al op weg waren", zegt verslaggever Saskia Dekkers. "De meeste mensen die sinds gisteren Kiev ontvluchtten, moeten nog komen."

Dekkers is bij de Poolse grensplaats Medyka, de enige waar mensen te voet oversteken. Daar ontmoet ze de Nederlander Maurits Foorthuis. Hij nam een vlucht naar de Poolse stad Krakau, om vanaf daar liftend de grens te bereiken om zijn Oekraïense vriendin Angelina Savchuk op te halen.

Angelina had besloten haar stad Lviv, zo'n 80 kilometer Oekraïne in, te ontvluchten. Bij de grens stond ze 14 uur lang in de rij.

"Ik voel me mentaal en fysiek dood, mijn vorige leven is er niet meer", vertelt ze:

Dekkers spreekt meer vluchtelingen, al ziet zij nog geen grote aantallen. "Mensen komen hier druppelsgewijs binnen."

"Maar aan de Oekraïense kant staan enorm lange rijen, kilometers lang zeggen ze. De controle van papieren en bagage bij de onderbemenste Oekraïense en Poolse kantoortjes duurt erg lang."

De vluchtelingen vertellen dat de situatie aan de Oekraïense kant erbarmelijk is. "De meesten kwamen met de bus, trein of taxi of ze werden afgezet door hun man. Ze staan vervolgens uren in de rij en zijn bang dat ze hun plek kwijtraken", zegt Dekkers. "Kinderen slapen op betonnen vloeren en er is geen eten, drinken en toiletten. Mensen zijn bang en gespannen."

Mogelijk miljoenen vluchtelingen

"We zien nu al grote chaos", zegt Marieke van Schaik, directeur van het Nederlandse Rode Kruis. "Het Poolse Rode Kruis heeft afgelopen nacht honderden mensen opgevangen."

De situatie wordt er vermoedelijk niet beter op als een grotere golf vluchtelingen de grens bereikt. Volgens de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties zijn 100.000 Oekraïners hun huis de afgelopen dagen ontvlucht. De VN gaat ervan uit dat één tot vijf miljoen Oekraïners naar het buitenland zullen vluchten, het grootste deel naar Polen. Oekraïne zet al extra treinen in richting de grens.

Volgens de filegegevens van Google stond het verkeer vanuit hoofdstad Kiev rond het middaguur vandaag en gisteren helemaal vast, vooral richting het Westen:

"Ze vluchten vooral naar Polen en in mindere mate naar Hongarije, Roemenië en Slowakije", zegt defensiespecialist Peter Wijninga. "In die landen zullen waarschijnlijk wantoestanden ontstaan omdat daar in korte tijd zoveel mensen de grens over zullen komen. De opvangcapaciteit is daar niet op berekend."

Die landen zullen de druk opvoeren op andere EU-landen om ook vluchtelingen op te vangen. "En dan krijgen wij ook een quotum toegewezen, daar kun je vergif op innemen."

De NAVO zou de grenslanden te hulp kunnen schieten met het faciliteren van transport, denkt Wijninga. "Maar ook niet meer dan dat. Het is geen politieke of humanitaire organisatie."

'We willen niet onder Russisch juk leven'

Veel vluchtelingen zijn teleurgesteld in Europese landen, hoort verslaggever Dekkers aan de grens. "Ze voelen zich in de steek gelaten." Veruit de meeste Oekraïners die de afgelopen dagen de grens overkwamen, reizen door naar familie in Polen of Duitsland. Slechts een klein deel gaat naar een opvangkamp.

Ondertussen zijn er ook Oekraïners, bijna uitsluitend mannen, die de grens oversteken náár Oekraïne. Volgens de Poolse grenswacht ging het gisteren om 9.000 mensen.

"Die willen vechten voor hun land", zegt Dekkers. "Ze zeggen: we willen niet onder Russisch juk leven. We gaan de wapens opnemen en desnoods sterven we voor ons land."