Juristen: 'Slachtoffers DWDD kunnen juridische stappen nemen'

Oud-werknemers van De Wereld Draait Door die zich benadeeld voelen kunnen mogelijk juridische stappen zetten tegenover hun toenmalige werkgever BNNVARA, zegt arbeidsrechtadvocaat Wijnand Blom. "Een werkgever moet zich als een goede werkgever gedragen, dat is één. En daarnaast moet hij zorgen voor een veilige werkplek, dat is twee. Doet hij dat niet, dan is hij aansprakelijk."

Een belangrijke voorwaarde is wel dat de werknemer op een bepaalde manier schade geleden heeft, zegt hij. "En je moet die schade kunnen aantonen. Maar in principe is hier sprake van aansprakelijkheid." De kans dat mensen daadwerkelijk recht op schadevergoeding hebben is groot, denkt hij.

Ook Yvonne Berkeljon, hoofd juridische zaken van journalistenvakbond NVJ, zegt dat werknemers mogelijk recht hebben op schadevergoeding. "Werkgevers hebben een zorgplicht voor de veiligheid van werknemers op de werkvloer. Dat geldt voor vloeren en trappen en dat soort zaken, maar het geldt ook voor de werkdruk. Als bijvoorbeeld de burnout-klachten van een werknemer gevolg zijn van het werk, kan hij de werkgever daarvoor aansprakelijk stellen."

De Volkskrant berichtte vrijdag dat er achter de schermen van televisieprogramma De Wereld Draait Door jarenlang sprake was van een angstcultuur en grensoverschrijdend gedrag. De krant sprak met tientallen oud-medewerkers, die onder andere scheldpartijen van en vernederingen door presentator Matthijs van Nieuwkerk beschreven. Werkgever BNNVARA ontving klachten en signalen, maar een ingreep van hogerhand bleef uit.

Van Nieuwkerk zelf aanklagen ligt niet voor de hand, zegt Berkeljon. "Hij werd door het programma betaald. Je moet bij de omroep zijn. Die had moeten ingrijpen. Het is duidelijk dat er niet één keer is weggekeken, maar stelselmatig. Je kunt niet zeggen dat het hoort bij het werken voor de omroep, dat topsport er nu eenmaal bij hoort."

Onderzoek instellen

Arbeidsrechtadvocaat Wijnand Blom vindt de houding van BNNVARA een van de opmerkelijkste elementen uit het Volkskrant-artikel. "Wat me opviel aan het verhaal is dat de werkgever zo achterover leunt. En dat dat jarenlang bekend is, misschien niet tot op detail, maar dat het wel toegestaan wordt."

Als alle feiten uit het artikel kloppen is dat een ernstige zaak, vindt hij. "Als er minder van waar is, is de klacht nog steeds heel ernstig en moet je dus onderzoeken wat er aan de hand is."

Aan de hand van zo'n onderzoek kan een werkgever besluiten om zelf alvast mensen te benaderen die nadeel hebben geleden. "En te kijken hoe die gecompenseerd te kunnen worden. In plaats van achterover leunen als werkgever en wachten tot mensen rechtszaken instellen."

Geestelijke schade

Als het wel tot een rechtszaak of schadeclaim komt, dan moet er eerst een aantal stappen worden doorlopen, zegt Yvonne Berkeljon van de NVJ. Eerst moet duidelijk worden dat de klachten inderdaad te maken hebben met de werksituatie. "Dat lijkt me in dit geval niet zo moeilijk, omdat het veel mensen betreft die in dezelfde situatie zaten."

Vervolgens is het de vraag of er ooit melding is gemaakt van de misstand, zodat de werkgever ervan had kunnen weten.

"Ten slotte gaat het om de vraag: wat is de schade?", zegt ze. "Als je uitvalt word je normaal gesproken doorbetaald, maar je kunt niet doorgroeien in je functie. En je hebt misschien stressklachten, of kunt niet meer werken op je oude niveau. Wat dat betreft is fysieke schade niet anders dan geestelijke schade. Dan heb je alle reden om uit te laten zoeken wat je had kunnen verdienen als je normaal had kunnen werken."